Gabinet Rycin i Rysunków Książąt Czartoryskich MNK prezentuje zespół grafik wykonanych w technice mezzotinty, zwanej także „sztuką czarną”, pochodzących z okresu XVIII i XIX wieku.

Mezzotinta z (języka włoskiego – półton) należy do technik rytowniczych, w których odbitki nie przypominają rysunku, lecz raczej dzieło malarskie utrzymane w tonacji czarno-białej.

Efekt miękkiego, płynnego przechodzenia tonów od głębokiej aksamitnej czerni, poprzez różne odcienie szarości, aż do bieli, jest wynikiem specyficznego opracowania metalowej płyty graficznej. Lico miedzianej płyty w całości nacina się, po czym partie, które mają być jaśniejsze, są wygładzane w mniejszym lub większym stopniu. Powierzchnie, które powinny być białe, poleruje się do połysku. Malarski efekt, jaki otrzymuje się po wykonaniu odbitki, sprawił, że stosowano tę technikę do reprodukcji wybitnych dzieł malarstwa. To mezzotinty są często jedynym śladem po zniszczonych lub zaginionych obrazach – tak jak w przypadku eksponowanego tu portretu Zofii z Czartoryskich Zamoyskiej Williama Dickinsona (1746–1823), którego pierwowzór autorstwa François Gérarda z 1804 roku spłonął w Warszawie podczas powstania w 1944 roku.

Mezzotinta wynaleziona została przez heskiego artystę amatora, Ludwiga von Siegena (1641–1680), z zawodu oficera. Do jej rozpowszechnienia w Europie przyczynił się inny wojskowy artysta amator, książę Ruprecht von der Pfaltz (1619–1682) oraz jego współpracownik, Wallerant Vaillant (1623–1677), czynni na terenie Niemiec, Holandii, a także Anglii. To właśnie na Wyspach Brytyjskich mezzotinta osiągnęła swój największy rozwój, zapoczątkowany działalnością rytowników niemieckich i holenderskich, a następnie dzięki twórczości artystów miejscowych, którzy reprodukowali znakomite ówczesne malarstwo, głównie portretowe.