Muzeum Archidiecezji Warszawskiej otwiera wielką retrospektywę Adama Kossowskiego, pierwszą w Polsce wystawę poświęconą zapomnianemu mistrzowi.

9 października 2025 roku Muzeum Archidiecezji Warszawskiej otwiera retrospektywną wystawę „Adam Kossowski (1905-1986). Sztuka i obietnica”, poświęconą jednemu z najwybitniejszych, choć niestety zapomnianych polskich artystów XX wieku. Wystawa została zorganizowana z okazji 120. rocznicy urodzin artysty i prezentuje najcenniejsze z liczącej blisko 750 prac kolekcji Adama Kossowskiego – obrazów, rysunków, rzeźb ceramicznych i projektów do wnętrz sakralnych.

Kolekcja prac Kossowskiego w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej powstała dzięki niezwykłej hojności Stefanii Kossowskiej, wdowy po artyście, która przekazała instytucji bezcenny zbiór prac męża. To największa na świecie kolekcja dzieł Adama Kossowskiego, obejmująca różnorodne formy artystyczne – od malarstwa sztalugowego po monumentalne projekty sakralne.

Adam Kossowski, Portret Stefanii Kossowskiej, kolekcja Muzeum Archidiecezji Warszawskiej

Adam Kossowski, Pejzaż z drzewami, kolekcja Muzeum Archidiecezji Warszawskiej

Adam Kossowski, Portret babci, kolekcja Muzeum Archidiecezji Warszawskiej

Adam Kossowski (1905-1986) urodził się w Nowym Sączu. Kształcił się na Politechnice Warszawskiej (1923), w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (1925) oraz w warszawskiej ASP, którą ukończył w 1931 roku. Los artysty radykalnie zmienił się we wrześniu 1939 roku, kiedy został pojmany przez Armię Czerwoną i osadzony w łagrze nad Peczorą.

Dramatyczne doświadczenie więzienia stało się przełomowym momentem w życiu Kossowskiego – przeszedł głęboką przemianę duchową, stając się gorliwym katolikiem. Po zwolnieniu w 1942 roku na mocy amnestii wstąpił do Armii Polskiej gen. Andersa. Poprzez Iran dotarł do Palestyny, skąd ze względu na stan zdrowia został przetransportowany do Wielkiej Brytanii.

Po przybyciu do Londynu Kossowski namalował przejmujący cykl obrazów ukazujących realistyczne sceny z życia w łagrze sowieckim. Od 1943 roku pracował w polskim Ministerstwie Informacji w Londynie. W 1944 roku otrzymał II nagrodę na konkursie sztuki sakralnej w Londynie i został członkiem Związku Artystów Katolickich. Przełomem w karierze artysty była propozycja stworzenia wystroju wnętrza kościoła Karmelitów w Aylesford w południowej Anglii (1950). Kossowski wykonał tam przeszło sto obiektów: ceramicznych rzeźb, mozaik, witraży i elementów z kutego żelaza. To monumentalne dzieło, uznawane za największe osiągnięcie artystyczne Kossowskiego, przyniosło mu międzynarodowe uznanie.

Od tego momentu Kossowski specjalizował się w sztuce sakralnej, wykonując całe wystroje kościołów oraz instytucji katolickich w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. Styl artysty charakteryzowała unikalna synteza różnych technik – łączył malarstwo z mozaiką i rzeźbą ceramiczną, stosując stylizację przeplatającą się z monumentalizmem, wizjonerstwem i symbolizmem, nawiązując jednocześnie do sztuki wczesnochrześcijańskiej i renesansowej.

Adam Kossowski zmarł w Londynie w 1986 roku. Został pochowany na cmentarzu przyklasztornym w Aylesford, w miejscu, które stało się świadkiem jego największego artystycznego triumfu. Wystawa „Adam Kossowski (1905-1986). Sztuka i obietnica” prezentuje pełne spektrum twórczości artysty – od wczesnych prac studenckich, poprzez dramatyczne obrazy z okresu łagrowego, aż po monumentalne projekty sakralne. Ekspozycja umożliwia odkrycie na nowo dorobku jednego z najważniejszych polskich artystów emigracyjnych XX wieku.

„Adam Kossowski (1905-1986). Sztuka i obietnica”
9.10.2025 -1.03.2026
Muzeum Archidiecezji Warszawskiej
Kuratorka: Ewa Korpysz