Czasoprzestrzeń zbioru

Wernisaż: 22 października 2021 r., godz. 18:00

22 października 2021 r. – 31 grudnia 2021 r.
Muzeum Architektury we Wrocławiu
Kuratorka: Małgorzata Devosges-Cuber

Kształtowanie i doświadczanie przestrzeni, harmonia i właściwości fizykalne barw, optyka światła, kinetyka rytmów i proporcje kształtów to zagadnienia, do których odwoływała się otwarta w Muzeum Architektury w 1977 roku wystawaWspółczesna plastyka związana z architekturą. Powiązania ideowo-formalne. Ekspozycja ta była preludium do realizacji (nieistniejącej już) stałej prezentacji zbiorów sztuki Muzeum Architektury, która miała stanowić stale aktualizowane, otwarte laboratorium doświadczeń formalnych w relacjach sztuk wizualnych i współczesnej architektury.

Czasoprzestrzeń zbioru odwołuje się do idei wystawy z 1977 roku i przenosi nas do lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, kiedy zbiory sztuki gromadzone były w dziale „plastyki związanej z architekturą”. Licząca dziś blisko tysiąc sto obiektów kolekcja sztuki współczesnej Muzeum Architektury powstawała od 1966 roku, opierając się na przekonaniu o podobieństwach i wzajemnym oddziaływaniu sztuki i architektury. W zbiorze dominują prace o charakterze „racjonalnym, oparte na kryteriach zbliżonych do metod stosowanych w naukach ścisłych, a formalnie mieszczące się w nurcie abstrakcji geometrycznej”. Nawiązują w większości do tradycji i doświadczeń konstruktywizmu, z jego ideą syntezy sztuki, nauki i wiedzy technicznej. Niejednokrotnie zdarza się jednak, że geometria porzuca tu ortogonalny porządek, tworząc formy organiczne, które składają się w utopijne wizje artystyczno-architektonicznych fantazji, w których przestrzeń można odbierać zarówno jako realną, jak i jako iluzoryczną.

Maria Michałowska, Obiekt czerwony | 1970; fot. Mirosław Łanowiecki, Muzeum Architektury we Wrocławiu

Ryszard Winiarski, Zbiór 236 | 1975; fot. Mirosław Łanowiecki, Muzeum Architektury we Wrocławiu

Na wystawęCzasoprzestrzeń zbioru składa się ponad osiemdziesiąt dzieł malarskich, szkiców, grafik, reliefów, obiektów przestrzennych i modeli, które odwołują się do rewolucyjnej awangardy dwudziestolecia międzywojennego, rozwijając konstruktywistyczne wątki w sztuce lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku. Przedstawione przykłady abstrakcji geometrycznej współistnieją z op-artowymi iluzjami przestrzeni, obiektami przekraczającymi granice tradycyjnie pojmowanego obrazu i dyscyplin artystycznych, a także projektami anektującymi realną przestrzeń sal wystawowych i rzeczywistą tkankę miasta. Zestawione ze sobą w umownych podzbiorach, dają okazję do zastanowienia się nad zmiennym w czasie i przestrzeni znaczeniem oraz miejscem samej kolekcji, a także – może nawet przede wszystkim – stają się pretekstem do refleksji nad wzajemnymi relacjami sztuk wizualnych kilkadziesiąt lat temu i współcześnie.

Czasoprzestrzeń zbioru to również pierwsza od dwóch dekad okazja do szerokiej prezentacji dzieł przechowywanych co dzień w muzealnych magazynach, które – w przeważającej większości – zaliczyć należy do kanonu polskiej i europejskiej sztuki współczesnej drugiej połowy XX wieku.

Artystki i artyści: Magdalena Abakanowicz, Getulio Alviani, Roman Artymowski, Zofia Artymowska, Jan Berdyszak, Alberto Biasi, Marian Bogusz, Jerzy Budziszewski, Jan Chwałczyk, Zbigniew Dłubak, Jerzy Fedorowicz, Wanda Gołkowska, Zbigniew Gostomski, Aleksandra Jachtoma, Mieczysław Janikowski, Maria Jarema, Jerzy Jarnuszkiewicz, Zdzisław Jurkiewicz, Tadeusz Kantor, Edward Krasiński, Gerard Kwiatkowski, Adam Marczyński, Maria Michałowska, Janusz Orbitowski, Ludmiła Popiel, Jerzy Rosołowicz, Jerzy Skarżyński, Kajetan Sosnowski, Antoni Starczewski, Henryk Stażewski, Maciej Szańkowski, Marian Szpakowski, Wacław Szpakowski, Alina Ślesińska, Marthe Wery, Ryszard Winiarski, Bohdan Załęski, Krystyn Zieliński, Jan Ziemski