Jan Lebenstein – Capriccia
Wejman Gallery, ul. Jaracza 8, Warszawa
wernisaż wystawy: 12 września, g. 19:00
czas trwania:
13 września – 15 listopada 2019
(pon.-pt., godz. 11:00-18:00)
wstęp wolny

Wystawa oraz przygotowany do niej katalog koncentruje się na relacji pomiędzy kobietą a mężczyzną, wyłaniającej się z imponującego bestiarium Lebensteina. Kilkanaście zaprezentowanych dzieł pochodzących ze wszystkich okresów twórczości, pokazuje ściśle określony model tej relacji, w której pierwiastek kobiecy jest dominujący i wyrazisty, obleczony w mięsiste ciało zaś męski podległy, usłużny i zezwierzęcony. Świadomie nakreślona nierównowaga zakłada pewną sadomasochistyczną grę, odbicie mrocznych fantazji i niespełnienia. Podkreśla ją dwoistość przedstawień: ciało i przebijający przez nie szkielet, ludzkie postawy i zwierzęce rysy. Relacja pani – niewolnik, obleczona w mityczny, barokowy antourage oddaje fantazję na temat związków, która jest ponadczasowa. Tę aktualność wystawa pragnie wydobyć i ukazać w całej rozciągłości.

Jan Lebenstein jest artystą rozpoznanym i osadzonym w polskiej tradycji historii sztuki z unikalnym, niepodrabialnym idiomem. Charakteryzują go przede wszystkim figury osiowe zaklęte w gęstej, intensywnej malarskiej materii. Jego artystyczny świat jest jednak znacznie bogatszy. Zasiedlają go postaci i stwory, ewoluujące od paleocenu przez mityczną antropozoologię oraz kobiece postaci o wybujałych kształtach, cielesne i turpistyczne zarazem.

Prace Lebensteina intrygują precyzją warsztatu, postacie cieniowane lekkimi kreskami czarnego tuszu i rozświetlane muśnięciami bieli na tle ugrów i sepii o różnych stężeniach, nasuwają na myśl szkice Dürera, a jednocześnie jego estetyka jest dosadna i ostentacyjna. Delikatność miesza się z rubasznością i groteską, odległość mitologiczna motywów zestawiona jest z namacalnością, realnością ciała. Świat wykreowany przez Lebensteina jest refleksem obsesyjnej, mrocznej wyobraźni artysty ale także odbiciem dusznej atmosfery powojennego Paryża i polskiej bohemy literackiej skupionej przede wszystkim wokół „Kultury”. Zawiera się w nim erotyczny niepokój „Ostatniego tanga w Paryżu”, rozkosz, cielesne zniewolenie i utrapienie. Artysta odsłania kulisy społecznego teatru, pod którym drzemią pierwotne siły i to one albo popychają do działania albo uziemiają w inercji. U Lebensteina instynkt śmierci i libido splatają się w nieodłącznym uścisku. Erotyczne ciało nosi w sobie nieuchronność końca. Lechoń pisał, iż śmierć chroni od miłości a miłość od śmierci; w przypadku Lebensteina jest to biegunowa namiętność oparta na skrajnościach, rozpięta między Boschem a markizem de Sade.

Pragniemy, aby wystawa, tak mocna i zapadająca w pamięć stała się powodem odwiedzin wielu zainteresowanych, nie tylko artystą, ale również czasem i przestrzenią, w których przyszło mu żyć i tworzyć.

W tym roku mija równe dwadzieścia lat od śmierci Jana Lebensteina, jednego z najważniejszych twórców artystycznej emigracji w Paryżu. Rok 2019 zbiega się z również z rocznicą 60-lecia osiedlenia się artysty do Francji. Wystawą Jan Lebenstein – Capriccia pragniemy przywołać niepokornego ducha artysty, dzięki któremu stworzył tak rewolucyjne dzieła. Stąd zwracamy się do Państwa, którzy mają istotny wpływ na społeczeństwo, oraz mają możliwości dotarcia do wielu nowych odbiorców, chcielibyśmy powierzyć Państwu patronat medialny nad wystawą w Wejman Gallery.

Kuratorka wystawy: Marta Ryczkowska