Włodzimierz Tetmajer tak scharakteryzował Ludwika Józefa Stasiaka we wstępie do katalogu wystawy zbiorowej w 1918 roku: „Właściwością cechującą pana Stasiaka jest kolor, światło, cień i figura, a mianowicie człowiek […] jest pan Stasiak nieco literatem w obrazie. Lubi osnuć motyw na bajce…”

Ludwik Józef Stasiak (ur. 13 sierpnia 1858 w Bochni, zm. 3 grudnia 1924 tamże) był artystą o wyjątkowej wszechstronności — malarzem, rysownikiem, pisarzem, dziennikarzem, publicystą, historykiem sztuki i wydawcą. Pochodził z rodziny o górniczych tradycjach. Już jako młody człowiek wykazał niezwykłą determinację i pasję — równocześnie studiował malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych oraz filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim, ostatecznie musiał zrezygnować z drugiego kierunku z powodów finansowych.

Jego artystyczną szkołę kształtowały takie osobistości jak Jan Matejko, Florian Cynk, Władysław Łuszczkiewicz i Izydor Jabłoński. Kontynuował naukę także za granicą, w Wiedniu i Monachium. Po powrocie do Polski, w 1889 roku, pozostał w Krakowie, by kilka lat później osiedlić się na stałe w Bochni.

Mimo różnych zainteresowań, malarstwo pozostało jego pasją na całe życie. Angażował się także społecznie, m.in. zakładając towarzystwo zbierające funduszy na wykonanie brązowego odlewu Ołtarza Mariackiego w Krakowie. Był dyrektorem wydawnictwa Stella — spółki wydawniczej, która reprodukowała dzieła sztuki. Był też współzałożycielem Szkoły Rysunku i Malarstwa w Bochni. Jego działalność literacka i publicystyczna wzbogaciła polską kulturę. Pisał felietony o sztuce narodowej, tworzył powieści historyczne, a także ilustracje i rysunki do czasopism.

Ludwik Stasiak, Portret kobiety

Ludwik Stasiak, Nadzieja

W 1885 roku otrzymał pierwszą nagrodę za obraz Pielgrzymka na Jasną Górę. Wraz z Włodzimierzem Tetmajerem, Wincentym Wodzinowskim, Stanisławem Radziejowskim i Kazimierzem Żelechowskim zapoczątkował w 1887 roku nurt „chłopomanii”. Fascynacja polską wsią i jej kulturą widoczna jest w licznych scenach rodzajowych i pejzażach. Jego obrazy to przede wszystkim sceny rodzajowe, pełne ciepła i humoru, pejzaże z okolic Bochni o niezwykłej grze światła i koloru, sceny historyczne, obrzędy religijne emanujące duchowością, portrety pełne charakteru oraz po 1900 roku seria autoportretów — intymnych, szczerych i refleksyjnych. To też rok, w którym wystawił swoje płótna w Krakowskim Towarzystwie Sztuk Pięknych.

Po 1910 roku z pasją malował kolorowe kwiaty z pól i ogrodów. Obrazy te są pełne radości i barw natury.

Na wystawie Kronikarz codzienności zaprezentujemy dzieła, w których mistrzowski warsztat ucznia Matejki łączy się z bajkowym, literackim wdziękiem i barwną narracją. To unikalna okazja, by na żywo poznać perły polskiej sztuki przełomu XIX i XX wieku, rzadko udostępniane publiczności poza prywatnymi kolekcjami.

Ludwik Stasiak, Słoneczniki

Ludwik Stasiak, Aleja z kwitnącym bzem

Dzięki tej wystawie publiczność będzie miała możliwość zanurzenia się w świat opowieści, które artysta snuł na płótnie. Zapraszamy do poznania fascynującego świata Ludwika Stasiaka – miejsca, gdzie sztuka łączy się z literaturą, a historia z codziennością, odsłaniając piękno i duszę polskiej wsi oraz osobisty świat jednego z najwybitniejszych uczniów Jana Matejki.

Cardas True Art opiekuje się prywatną kolekcją obrazów Ludwika Stasiaka. Na zdjęciach widać zmiany podczas zabiegów konserwatorskich: czyszczenia, usuwania werniksu i konsolidacji. Ogromną transformację przeszedł obraz „Zabawy dziecięce”, który był silnie przemalowany i pokryty brudnym, żółtym werniksem. Zachwycający efekt końcowy oraz plansze konserwatorską dokumentującą przebieg naszych prac można będzie zobaczyć na wystawie. Zapraszamy!

Ludwik Stasiak, Zabawy dziecięce (Obraz przed konserwacją)

Ludwik Stasiak, Zabawy dziecięce (Obraz podczas konserwacji)

Ludwik Stasiak, Zabawy dziecięce (Obraz po konserwacji)

Ludwik Stasiak (1858–1924)
Kronikarz codzienności

Wernisaż: 15 stycznia 2026 r., godz. 18:00
Bydgoskie Centrum Sztuki
Kuratorka: Agnieszka Markowska (Cardas True Art)
Tekst: Agnieszka Markowska