Maria Jarema | Andrzej Wróblewski
Realizm istotny
19 grudnia 2019 – 12 kwietnia 2020
Spectra Art Space, Warszawa
Wstęp wolny
Więcej informacji »

Wystawa prezentuje dwie wielkie osobowości polskiej sztuki, które w znaczący sposób ujawniły własną indywidualność i uniwersalność w burzliwym okresie tuż po II wojnie światowej, tworząc równolegle w Krakowie lat 40-tych i 50-tych.

Maria Jarema i Andrzej Wróblewski reprezentują nowoczesne malarstwo powojenne, spod znaku „realizmu istotnego”, o którym, jako pierwsi pisali Mieczysław Porębski i Tadeusz Kantor w kluczowym manifeście „Pro domu sua” z 1946 roku. Realizmu, który sprzeciwia się płytkiemu i nic nie znaczącemu mimetyzmowi, a staje się pretekstem do wyrażania istoty rzeczy. Realizmu, którego formuła, może z powodzeniem udźwignąć abstrakcyjne i niejednoznaczne treści, i wreszcie którego nowa forma nie lekceważy dokonań awangardy.

W twórczości obojga istotne są zagadnienia subiektywizowania formy. Wróblewski dla wzmocnienia przekazu deformuje i przekształca motywy figuratywne, z kolei Jarema nadaje swoim abstrakcjom wyraźnie anatomiczne kształty. Jednocześnie jej subtelne i nasycone znaczeniami monotypie, doskonale współgrają formalnie z jego mocnymi, wyrazistymi, a zarazem pełnymi wrażliwości malarskimi zapisami pamięci i rzeczywistości.

Wystawa Marii Jaremy i Andrzeja Wróblewskiego jest opowieścią o sztuce w czasach niewoli, smyczy i pęta nakazów, dialogiem o cenie i konsekwencjach dokonywanych wyborów, ale także o ostatecznym zwycięstwie. Łączy ich nie tylko zawieszenie pomiędzy abstrakcją a figuracją, potrzeba budowania odrębnego języka, odwaga, bezkompromisowość i konsekwentne odrzucanie zastanych wzorców, ale nade wszystko dążenie do nieskrępowanej wolności twórczej.
– Ania Muszyńska, kuratorka wystawy

Wystawa prezentuje dzieła Marii Jaremy oraz Andrzeja Wróblewskiego z kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi, Ośrodka Dokumentacji Twórczości Tadeusza Kantora Cricoteka, kolekcji Teresy i Andrzeja Starmachów oraz kolekcji Anny i Jerzego Staraków.

Wystawę można oglądać w budynku Spectra, przy ul. Bobrowieckiej 6 w Warszawie od 19 grudnia 2019 roku do 12 kwietnia 2020, codziennie w godz. 11.00-18.00. W każdą pierwszą sobotę miesiąca, o godz. 11.00 zapraszamy na kuratorskie oprowadzanie po wystawie oraz kolekcji Państwa Anny i Jerzego Staraków.

„Sztuka rodzi się z wolności myślenia i możemy śmiało powiedzieć, że geniusz jest tą maksymalną wolnością myślenia w stosunku do świata, ponieważ ta wolność jest z góry ograniczona i określona życiem, przeszłością, teraźniejszością, i trzeba siły geniusza, żeby się z jej więzów wydobyć”. – Maria Jarema

*    *    *

„Muszę w swej twórczości zachować, a najpierw zdobyć – królewską ogólność, wszechpoznawalność; muszę w niej zamknąć wszystko, i to, co przeżyłem, i ogromnie wiele tego, o czym tylko wiem (z książek, opowiadań), i wreszcie, i jeszcze więcej tego, o czym nie wiem, ale co musi być we mnie, bo jestem synem, Polakiem, inteligentem, wielokrotnym kolegą, przechodniem i pocieszycielem”. – Andrzej Wróblewski