Od princeski do New Look.
Ubiory damskie z kolekcji Adama Leja

03 grudnia 2021 r. – 03 kwietnia 2022 r.
Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy|
Galeria Sztuki Nowoczesnej
Kuratorki: dr Monika Kosteczko-Grajek, Anna Nadolska

Stroje i akcesoria mody z jednej z największych w Europie kolekcji Adama Leja będzie można zobaczyć od 3 grudnia w bydgoskim Muzeum Okręgowym. Zaprezentowane ubrania dzienne i wieczorowe, a także suknie ślubne wspólnie z dziełami sztuki i rzemiosła artystycznego stworzą iluzję rzeczywistości z lat około 1890-1950.

Wystawa „Od princeski do New Look. Ubiory damskie z kolekcji Adama Leja” będzie opowieścią o modzie damskiej w różnych kontekstach związanych z sytuacją i rolą społeczną kobiet w poszczególnych epokach. Począwszy od skrępowania konwenansem i gorsetem, poprzez stopniową i wieloletnią emancypację, zyskanie praw wyborczych i zaistnienie w sferze publicznej, z tworzeniem kobiecych struktur wojskowych w czasach walki o niepodległość kraju, aż po funkcjonowanie w nowej rzeczywistości po II wojnie światowej. Zaakcentowany zostanie również rozwój technologii i wzornictwa, który również miał wpływ na modę, będzie to widoczne na ekspozycji w konkretnych strojach lub dodatkach.

Podróż przez historię

Przedstawione zostaną ubiory najbardziej reprezentatywne dla konkretnych okresów historycznych, często wykonane przez sławne domy mody, twórców tej rangi co prekursor haute couture Charles Frederick Worth – suknia datowana na lata 1912-1916, w Polsce obecnie jest tylko kilka egzemplarzy ubiorów z tej znanej pracowni.

Kolejnym godnym uwagi obiektem jest pelerynka typu sortie de bal projektu Emile Pingat, który był konkurentem Wortha.

Po raz pierwszy w kraju zaprezentujemy unikatową robe de style francuskiej projektantki Jeanne Lanvin z 1925, której druga wersja przechowywana jest w The Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku. Przestrzeń ekspozycji wypełnią także realizacje mniej znanych autorów i pracowni krawieckich, charakteryzujące się wielką pieczołowitością wykonania i znajomością trendów. Kreatywność rzemieślników będzie można prześledzić w różnorodnych dodatkach i akcesoriach.

Zaprezentujemy rozmaitość strojów, tkanin i dodatków w aranżacji nawiązującej do danego okresu historycznego. Opowieść o modzie damskiej rozpocznie się od gorsetu i bielizny, pokazany zostanie strój cyklistki, przywołamy klimat secesyjnego wnętrza i wygląd ówczesnej kobiety, zarówno w sali balowej fin de sicle, podczas kąpieli morskich czy jazdy automobilem.

Szczególnie zaakcentowany zostanie okres wielkich zmian w modzie, począwszy od rewolucyjnej metamorfozy bielizny damskiej, jak i stroju dziennego prezentowanego w pokoju w stylu art déco. Prześledzimy rewolucję obyczajową na przykładach strojów plażowych i tenisowych z międzywojnia.

Przeniesiemy się na dancing z lat 20. – 30. XX w., gdzie zobaczymy suknie wieczorowe, w których tańczono charlestona, jazz lub walca. Pojawi się tam model sukni podobny do stroju, który nosiła Tola Mankiewiczówna w filmie „Pani minister tańczy”. Zaprezentowane zostaną także przykłady mody dziennej z lat 20. i 30., następnie przejdziemy do stylu New Look Christiana Diora jako wzorca klasycznej powojennej elegancji. W ramach ekspozycji pojawią się stroje sygnalizujące kryzysy ekonomiczne czy kataklizm wojny: bluzka uszyta z angielskiej szpiegowskiej mapy wojskowej czy ubiór uczestniczki Powstania Warszawskiego. Nie zabraknie również wątków bydgoskich, w tym autografu Poli Negri, która często odwiedzała swoją matkę w zakupionej specjalnie dla niej kamienicy.

Moda w Galerii …. Sztuki Nowoczesnej

Zaprezentujemy ponad 700 obiektów z kolekcji mody kobiecej, której właścicielem jest historyk sztuki Adam Leja, w tym tak interesujące przedmioty jak suknia domu mody Chanel z lat 30., rękawiczki z prywatnej garderoby Elsy Schiaparelli, kapelusze z takich pracowni jak: Madame Agnes, Rose Descat czy Suzanne Talbot, buty z paryskiej pracowni François Pinet czy torebka projektu Sonii Delaunay.

W celu rozszerzenia kontekstu historycznego, ale również jako oprawa aranżacyjna, wykorzystane zostaną meble, rzemiosło artystyczne, projekty z zakresu wzornictwa, obrazy, grafiki, plakaty, reklamy i fotografie z wybranych dekad pochodzące w większości z Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy. Część mebli i wyrobów rzemieślniczych pokażemy dzięki uprzejmości Muzeum Warszawy, Muzeum Miasta Gdyni i Muzeum Powstania Warszawskiego.

Moda coraz częściej wkracza do polskich muzeów czyniąc z nich miejsce dialogu społecznego i obszar porozumienia między ludźmi.

Ekspozycja wpisuje się w organizowany przez bydgoskie muzeum cykl prezentacji wzornictwa i dizajnu przede wszystkim polskiego, ale również światowego.