Sztukmistrz. Norwid – rysunki
27.09 – 03.11.2021
Wernisaż: 27.09.2021 o godz. 18.00
Kordegarda. Galeria Narodowego Centrum Kultury
Kurator: Katarzyna Haber, NCK
wydarzenie na facebooku »

Znamy go jako wybitnego poetę, prozaika, dramatopisarza, eseistę, jednego z czołowych przedstawicieli romantyzmu. W 200. rocznicę urodzin Cypriana Norwida w Kordegardzie. Galerii Narodowego Centrum Kultury zaprezentujemy jego inne, mniej znane oblicze: utalentowanego malarza i grafika.

Na wystawie będzie można zobaczyć 42 prace – rysunki, grafiki i akwarele, jego autoportrety, portrety, sceny religijne, rodzajowe i satyryczne, kompozycje symboliczne. Wybrane przez nas prace powstawały od lat 40. XIX aż do jego śmierci w roku 1883.

– Narodowy artysta organizuje wyobraźnię, jak na przykład polityk narodowy organizuje siły stanu. – pisał Cyprian Kamil Norwid w Promethidionie. I choć Norwid jest jednym z najważniejszych polskich poetów, późnym romantycznym wieszczem, jego twórczość malarska i rysunkowa jest mało znana. Lekka kreska, humorystyczne ujęcia osób, zwierząt, czy postaci fanstasmogorytstycznych pokazują inną twarz poety obdarzonego spiżowym głosem, który: „przenika pieśń, kształci kamienie…” (C.K. Norwid, Fortepian Chopina) – mówi prof. Rafał Wiśniewski, Dyrektor NCK.

Norwid, miłośnik piękna, służył sztuce także jako rysownik, akwarelista, medalier i rzeźbiarz. Spośród prac pozyskanych z Muzeum Narodowego w Warszawie, Biblioteki Narodowej w Warszawie i Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Kórnickiej prezentowanych na wystawie „Sztukmistrz. Norwid – rysunki”, zorganizowanej w Kordegardzie przez Narodowe Centrum Kultury, prezentowane są 42 obiekty, z czego 39 to rysunki i akwarele oraz 3 grafiki.

Wybór jest reprezentatywny dla Norwida pod względem tematycznym. Na wystawie pokazywane są autoportrety, portrety, sceny religijne, rodzajowe i satyryczne, kompozycje symboliczne. Prezentujemy prace powstałe od lat 40. XIX wieku aż do 1883 roku, roku śmierci poety. Mimo różnego czasu powstania i różnorodnych technik rysunki wydają się stanowić jednorodny zespół. Twórczość plastyczną Norwida można podzielić na trzy okresy: warszawski, czas wędrówek po Europie wraz z pierwszym pobytem w Paryżu, okres podróży do Ameryki oraz okres drugiego pobytu w Paryżu.

Cyprian Kamil Norwid, Starzec w todze (Zakonnik) | przed 1865, Muzeum Narodowe w Warszawie

Cyprian Kamil Norwid, Jankiel | 1848, Muzeum Narodowe w Warszawie

Badanie dzieł plastycznych Norwida jest utrudnione, ponieważ uległy one rozproszeniu lub zniszczeniu. Do obiegu aukcyjnego trafiały również falsyfikaty. Przez wiele lat twórczość plastyczna poety znana była jedynie w wąskim kręgu norwidologów. Dopiero od lat dwutysięcznych jest coraz bardziej ceniona i pozytywnie wartościowana ze względu na dobry warsztat, subtelność kreski i ładunek emocjonalny.

– Jako artysta wszechstronny Norwid nie mieścił się w koncepcji artysty dziewiętnastowiecznego – mówi kuratorka wystawy, Katarzyna Haber – Był przekonany o istnieniu kategorii prawdy obiektywnej, która przekracza granice mentalności epoki. Nie umiał – czy nie chciał – dostosować się w oczekiwania współczesnych, by być artystą – wieszczem narodowym. Pragnął by „narodowe” przemienić w „uniwersalne”. Przez kontemplację piękna widział drogę do przybliżenia się do obiektywnej prawdy. A tak traktowana sztuka miała łączyć ducha z materią a życie z teorią.

Organizatorzy: Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego
i Sportu, Narodowe Centrum Kultury
Oprowadzanie kuratorskie: 2.10.2021 o godzinie 15.00-19.00 i 23.10.2021 o godzinie 15.00-19.00

Prezentowane dzieła pochodzą ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie, Biblioteki Narodowej w Warszawie i Polskiej Akademii Nauk -Biblioteki Kórnickiej.