Życiodajne Tchnienie

28 czerwca 2022 r. 14 sierpnia 2022 r.
Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie

Oddech jest życiem, więc sztuka wyważonego, przemyślanego, pozbawionego łapczywości oddychania jest modlitwą wdzięczności, którą ofiarowujemy samemu życiu.

(Joga światłem życia, B.K.S. Iyengar, wyd. Galaktyka, Łódź, 2006, str. 66).

Ekspozycja jest hołdem dla oddechu i refleksją o człowieku, jego konstrukcji, głębi i wspaniałości. Jest podróżą wewnętrzną prowadzoną przez poszczególne pranajamiczne techniki, w zalecanej przez B.K.S. Iyengara (twórcę jogi iyengarowskiej, jednego z największych współczesnych autorytetów w hathajodze) kolejności przyswajania. Wystawa zawiera intermedialne artefakty, częściowo powstałe z upcyklingu. Składa się z osiemnastu dysków o średnicy ok. 100 i 45 cm oraz form wolnostojących. Zaprezentowane obiekty wykonane są z różnych materiałów, na pograniczu odmiennych metod plastycznych. Całość dopełniona jest tekstem, który prowadzi widza wiążąc w przepływie, kolejne etapy drogi wtajemniczenia. Wideo połączone z ostatnią pracą wzbogaca przestrzeń dźwiękiem.

Autorka wystawy tak opisuje czym jest Życiodajne Tchnienie: to Prānāyāma, spoiwo scalające fizyczność z duchowością, to sztuka rytmicznego, kontrolowanego oddychania w jodze. Za jej pośrednictwem stopniowo stajemy się obserwatorami odkryć wykraczających daleko poza nazwane. Prānāyāma pobudza dwa rodzaje energii, słoneczną piṅgalā-nāḍī i księżycową iḍā-nāḍī, które krzyżują się w czakrach, położonych wzdłuż środkowego kanału ṣusumṇā-nāḍī, energii ognia. Precyzyjne techniki sztuki oddychania w jodze, jak pisze B.K.S. Iyengar, umożliwiają właściwy, obfity pobór tlenu, co powoduje, zachodzące w całym ciele, subtelne zmiany chemiczne. Dzięki nim następuje regulacja, ale i wzmocnienie przepływu Prāṇy, rozumianej jako siła tworząca, chroniąca i niszcząca. Prāṇa jest bytem i niebytem jednocześnie, przenika wszelkie formy materii. Wnika w nasze ciała składające się z pięciu elementów, przenikając kolejne powłoki naszych świętych wnętrz.