Muzeum wielodziałowe, gromadzące zbiory archeologii, sztuki dawnej i współczesnej, historyczne, numizmatyczne, nautyczne, etnograficzne. Utworzone zostało 1 sierpnia 1945 roku jako polskie Muzeum Miejskie w Szczecinie. Założycielem i organizatorem placówki był przybyły z Poznania Lech Krzekotowski, a jego działania wspierał pionier szczecińskiego muzealnictwa – Kazimierz Haska. Muzeum przejęło pozostałości zbiorów Stadtmuseum na Hakenterasse (dziś Wały Chrobrego) i Pommersches Landesmuseum – dawniej Pałac Sejmu Stanów, przy ul. Staromłyńskiej 27, gdzie mieści się Galeria Sztuki Dawnej. Rozpoczęło także kolekcjonowanie polskiej sztuki współczesnej. W kolejnych latach zwiększało swoje zbiory najpierw dzięki depozytom z innych muzeów polskich, potem tworząc stopniowo kolekcje własne.

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Jednocześnie utraciło część zbiorów poniemieckich na rzecz innych muzeów warszawskich (szczególnie etnograficznych). Kopia posągu Bartolomeo Colleoniego z Wenecji, pochodząca z kolekcji Heinricha Dohrna (przez lata stojąca na dziedzińcu warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych), oraz marmurowa kopia posągu Mojżesza Michała Anioła (tamże), były „darem” Szczecina dla stolicy, wziętym ze szczecińskiego muzeum.

Jesienią 1947 roku muzeum zyskało status placówki okręgowej i jako Muzeum Pomorza Zachodniego sprawowało opiekę merytoryczną nad muzeami zachodniopomorskimi. W roku 1970 w uznaniu ponadregionalnej wartości zbiorów zostało podniesione do rangi Muzeum Narodowego. W latach 70. Muzeum Narodowe w Szczecinie wzbogaciło się o dalsze dwa gmachy: Ratusz Staromiejski, w którym utworzono Muzeum Historii Szczecina oraz lewe skrzydło budynku dawnej komendantury garnizonu twierdzy szczecińskiej, w którym dzisiaj mieści się Muzeum Sztuki Współczesnej.