Skip to content Skip to footer
Ładowanie Wydarzenia

« Wszystkie Wydarzenia

  • To wydarzenie minęło.

Artyści z Krakowa. II Grupa Krakowska

30 marca 202324 września 2023

Artyści z Krakowa II Grupa Krakowska, MOCAK, wystawa, niezła sztuka
Artyści z Krakowa II Grupa Krakowska, MOCAK, wystawa, niezła sztuka
Artyści z Krakowa. II Grupa Krakowska

Grupa Krakowska – mit założycielski polskiej sztuki współczesnej

Maria Stangret, MOCAK, niezła sztuka
Maria Stangret, Gra w klasy | 1970, Kolekcja MOCAK-u, fot. R. Sosin

W 1957 roku powstała II Grupa Krakowska – stowarzyszenie niezależnych artystów, myślących każdy inaczej, ale tak samo oddanych sztuce. Byli indywidualistami, jednak łączyło ich zainteresowanie nowoczesnością. Podstawowym warunkiem zaproszenia do Grupy była „nerwica” twórcza – wyczucie narkotyku związanego z uprawianiem sztuki. Takim podejściem II Grupa Krakowska o kilka lat wyprzedziła Fluxus. Stała się polską awangardą postmodernizmu. Wbrew nazwie członkami mogli być również artyści z innych miast.

W 1958 roku Grupa wystąpiła do urzędu miejskiego z prośbą o przyznanie im lokalu na galerię. Kraków zawsze był odważny w takich sprawach. Otrzymała piwnicę w Pałacu Krzysztoforskim. Ta odważna decyzja urzędników była zarówno gestem politycznym, jak i kulturowym. Na fali resztek odwilży ofiarowano artystom przestrzeń do uprawiania sztuki – a przy okazji i niechcący – miejsce do ćwiczenia niezależności artystycznej. Grupa Krakowska wykorzystała obie możliwości. Galeria Krzysztofory była pierwszym w historii Polski miejscem ekspozycyjnym ofiarowanym artystom.

Jerzy Nowosielski, niezła sztuka, MOCAK
Jerzy Nowosielski, Dziewczyny na statku | 1981, Kolekcja Galerii Starmach, fot. M. Gardulski

Każdy członek Grupy miał prawo do wystawiania w Krzysztoforach. To wynikało z jej demokratycznych założeń. Jednak w pewnym momencie pojawiła się dyktatura. Zasady krzysztoforskie uległy osobowości Tadeusza Kantora, którego talent i ego były nie do przebicia i nie do przegadania. To był drapieżnik o ekspansywnej naturze, który z łatwością zmieniał „skóry mentalne”. Malował ekspresyjne obrazy, wymyślał dowcipne happeningi, tworzył patetyczny teatr oraz pisał wnikliwe i prorocze manifesty. Zniewalał, ale jeszcze bardziej fascynował i inspirował.

Dominacja Kantorowska skończyła się wraz z powstaniem Cricoteki. Galeria Krzysztofory powróciła do dawnej otwartości i demokracji. Oczywiście kontrolowanej jakością artystyczną. Przez 52 lata istnienia zorganizowano w Krzysztoforach kilkaset wystaw, performansów, spotkań, wykładów i przedstawień teatralnych. Oprócz członków Grupy wystawiali artyści z całego świata.

Jan Tarasin, Artyści z Krakowa II Grupa Krakowska, MOCAK, wystawa, niezła sztuka
Jan Tarasin, Wylęgarnia przedmiotów | 1996, Kolekcja MOCAK-u, fot. R. Sosin

Po Stanisławie Balewiczu dyrektorem Krzysztoforów został Józef Chrobak. Ten detektyw kultury i demaskator jej ukrytych mechanizmów zebrał wszystkie dokumenty i plotki związane z funkcjonowaniem Galerii i Grupy, po czym wydał je w wielotomowej serii Grupa Krakowska (dokumenty i materiały). Dzięki jego dociekliwości i pracy działanie tej najważniejszej formacji artystów w Polsce powojennej zyskało trwały i profesjonalny obraz w historii sztuki.

W pewnym momencie – po połowie lat 90. – Grupa Krakowska „przestała się rozmnażać”. Najprawdopodobniej uznano, że wyczerpał się sens tego typu inicjatyw. Na pewno tak uważał Józik Chrobak. W każdym razie Grupa Krakowska postanowiła popełnić indiańskie samobójstwo. Dzisiaj żyje jeszcze tylko kilku członków: Janusz Tarabuła, Andrzej Kostołowski i Zbigniew Warpechowski.
Ale pamięć o tym imperium artystów wydaje się bezpieczna.

– Maria Anna Potocka

Szczegóły

Początek:
30 marca 2023
Koniec:
24 września 2023
Kategoria Wydarzenie:
Wydarzenie Tagi:
Witryna internetowa:
https://www.mocak.pl/artysci-z-krakowa-ii-grupa-krakowska-wystawa

Miejsce wydarzenia

Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK
Lipowa 4
Kraków, 30-702 Polska
+ Google Map
Telefon:
(+48 12) 263 40 40
Witryna internetowa:
https://www.mocak.pl
NIEZŁA SZTUKA © 2024. ALL RIGHTS RESERVED.