Boris Bućan. Plakaty

Wernisaż: 14 lutego 2020 r.
godz. 18:00
Galeria Miejska Arsenał w Poznaniu
Wystawa czynna do: 22 marca 2020 r.

Z okazji chorwackiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, Muzeum Sztuki Współczesnej w Zagrzebiu we współpracy z Galerią Miejską Arsenał w Poznaniu, Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie oraz Teatrem Szekspirowskim w Gdańsku organizują po raz pierwszy w Polsce wystawy indywidualne chorwackiego nestora projektowania graficznego Borisa Bućana. Wystawa stanowić będzie niepowtarzalną okazję do zaprezentowania polskiej publiczności plakatów powstałych w latach 80. XX w., wchodzących obecnie w skład wielu kolekcji muzealnych na całym świecie. Uliczne obrazy to prace ilustrujące szczególne podejście artysty do plakatu. Polega ono na poszerzaniu znaczenia i redefiniowaniu medium poprzez wprowadzanie nowych, niestandardowych formatów i elementów ekspresji malarskiej, graficznej i rysunkowej. Na wystawie zostanie zaprezentowanych dwanaście dużych plakatów (2 x 2 m) powstałych do spektakli Chorwackiego Teatru Narodowego oraz cztery prace w standardowych formatach, do wystaw powstałych w latach 70. XX w.

Boris Bućan, chorwacki malarz i grafik, urodził się w Zagrzebiu w 1947 roku. Ukończył Zagrzebską Szkołę Sztuk Użytkowych, a w 1972 roku uzyskał dyplom z malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych w Zagrzebiu. Jeszcze w trakcie studiów zaczął wykonywać plakaty dla Galerii Centrum Studenckiego i Teatru Dramatycznego Gavella. Po nich przyszły zamówienia ze strony innych teatrów i galerii, m.in. Galerii Sztuki Współczesnej, dzisiejszego Muzeum Sztuki Współczesnej. Plakaty Bućana towarzyszyły również wielu wydarzeniom muzycznym, od Biennale Muzycznego po koncerty symfoników zagrzebskich, produkcje muzyczne Radia Chorwackiego i Chorwackiego Teatru Narodowego.

Sam twórczo nieskrępowany artysta znajdował zleceniodawców, którzy nie ograniczali go ani nie cenzurowali. Najczęściej współpracował z instytucjami kultury, które widziały w Bućanie partnera z łatwością przekraczającego granice nośnika reklamy. Według Bućana grafika projektowa nie pozostaje w służbie klienta, lecz w ramach tej dziedziny powstaje dzieło w odpowiedzi na inne dzieło i nie jest to rola służebna.

Silna redukcja, minimalistyczne podejście, echa pop-artu, to cechy charakterystyczne jego plakatów z początku lat 70. ubiegłego wieku. Później artysta zaczął tworzyć plakaty w duchu konceptualizmu, wykorzystując fotografie i media językowe. Plakaty te są szczególnie ważne, gdyż wskazują na zmianę paradygmatu postrzegania plakatu jako medium. Bućan celowo wytwarzał „szumy” komunikacyjne i badał procesy komunikacyjne w interakcji z publicznością. Zazwyczaj plakaty wysyłają odbiorcom jednoznaczny komunikat, jednakże Bućan upierał się przy ambiwalencji i wieloaspektowym podejściu. Artysta stworzył przemyślany i rozpoznawalny język obrazów, wykorzystując fotografie powszechnie znanych obiektów, obrazy z kultury masowej, takie jak: kreskówki, postaci ludzkie, twarze, zwierzęta itp., które następnie często kolorował i za pomocą fotomontażu zmieniał w cudowne i często prowokujące obrazy.

Na początku lat osiemdziesiątych XX wieku nastąpił radykalny zwrot w podejściu artysty, przedstawieniu i sposobie kształtowania idei, widoczny w coraz bogatszym wykorzystaniu koloru i formy, które stały się dominującymi nośnikami artystycznego wyrazu. Coraz częściej wprowadzał w swoich plakatach zabiegi charakterystyczne dla technik malarskich i rysunkowych, tworząc w ten sposób nowy typ obrazowania. Plakaty powstałe w latach osiemdziesiątych to żywe, pełne energii i dynamiki intensywne kolory, intensywne graficznie aplikacje czerni i bieli / czerni i złota lub wyraziste pociągnięcia rysunkowej kreski. Podchodząc w ten sposób do plakatu, Bućan świadomie zrewidował granicę między czystą sztuką a grafiką.