Co po / Po co.
Dzieła z kolekcji Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych

1 października 2021 r. – 27 grudnia 2021 r.
Muzeum Współczesne Wrocław

Wystawa Co po / Po co ukazuje nowy fragment powiększających się każdego roku zbiorów dzieł sztuki współczesnej w kolekcji Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Tegoroczna selekcja objęła nowy obszar, któremu wcześniej nadawano mniejsze znaczenie – dział sztuki współczesnej związany z ekologiczną myślą XXI wieku. Aktualnie temat ingerencji człowieka w los naszej planety jest wyraźnie eksponowany we wszystkich aspektach życia. W sztuce przejawia się on poprzez stawianie pytań odnoszących się do sensu tworzenia dzieł w kontekście dalszego istnienia świata. Zasady, na jakich opiera się ta myśl, to wartość poszukiwania harmonii z naturą, a także świadomość wyczerpujących się zasobów Ziemi.

Od starożytności sztuki piękne pomagają nam znaleźć odpowiedź na trudne pytania o istotę człowieczeństwa w kontekście dziejów Planety. Coraz częściej to, co wytwarzamy, naśladuje środowisko naturalne. Obecny postęp technologiczny i procesy towarzyszące produkcji sztucznych materiałów wywołują pytania dotyczące naszej zależności od świata organicznego. Nowoczesne tworzywa imitujące biosferę nierzadko stają się jej nieodłączną, integralną częścią. Powoli zaciera się granica między tym, co jest efektem pracy ludzkiej, a tym, co stanowi chemiczny czy też fizyczny fragment naszego naturalnego otoczenia.

Andrzej Kosowski, projekt C.D.N. | 2008 (2021), fot. dzięki uprzejmości artysty

Weronika Lucińska, Pejzaże | 2017, fot. dzięki uprzejmości artystki

Podążając za słowami Arystotelesa, który twierdził, że u podstaw wiedzy opartej na rozumie znajdują się zmysłowe odczucia, udajemy się w podróż pomiędzy tym, co widzialne i doświadczalne, a tym, co abstrakcyjne i nieznane. Według starożytnego filozofa świat to nierozerwalna kombinacja idei i materii, która zgodnie z atomistyczną teorią składa się z tych samych ciągłych substancji pierwotnych. Formy w zasadzie nie mogą istnieć bez materii, a sama materia bez form byłaby czystym chaosem. Czy zatem człowiek ma jakikolwiek wpływ na los Ziemi, skoro każda próba znalezienia rozwiązania dla jej przyszłości ostatecznie i tak kończy się wykorzystaniem jej naturalnego potencjału? Nowe tworzywa fascynują nas. I one jednak pochodzą z tego, co jest do dyspozycji od początku życia na Ziemi.

Poprzez sztukę wyrażamy poglądy, stawiamy pytania, pragniemy wpływać na nasz dalszy los. Sztuka utożsamiana z kreowaniem znaczeń doprowadza do rozerwania związku dzieła z tworzywem i przesunięcia sensu jego ważności w stronę konceptualną. Kierując się próbą zdefiniowania świata i różnorakich poglądów oraz idei, zależnych od autora dzieła, pozostajemy myślicielami i wierzymy w życie pogodzone z naturą, takie, które jest źródłem ludzkiej mądrości, piękna, refleksji i natchnieniem dla twórczej pracy. Przed nami jednak dalej znajduje się wielki nieskończony obszar, w obliczu którego często ciągle jesteśmy bezradni. Podróże kosmiczne i pozaziemska eksploracja z perspektywy globu, na którym żyjemy, coraz silniej uwodzą naszą wyobraźnię. Poszukujemy alternatyw, pragniemy nowych rajów, mikrokosmosów, bezpiecznych, nieskażonych ludzką ingerencją obszarów, często nie widząc już szczęśliwych rozwiązań dla naszej egzystencji. Doświadczamy tego, co nas otacza, ale nie zawsze w każdym tego wymiarze. To nieustanne zmaganie się z własnym twórczym postrzeganiem świata prowadzi do intuicyjnego poznania istoty życia, a sygnał, jaki artysta pozostawia swoim dziełem, jest tylko wstępem i cennym bodźcem do dalszego dialogu z otaczającą nas naturą. Jeżeli „raj utracony” nie istnieje w innym wszechświecie, być może znajduje się w jeszcze niezbadanym potencjale świata organicznego.