Fotografia czechosłowacka lat 80./Członkowie i przyjaciele Słowackiej Nowej Fali

Wernisaż: 18 stycznia 2020 r.
godz. 18:00
Galeria Rondo Sztuki
Wystawa czynna do: 03 marca 2020 r.
Kuratorzy: Ela Porubänová i Rudo Prekop

Artyści: Rudo Prekop, Vasil Stanko, Kamil Varga, Peter Župník, Jan Pohribný, Jiří Víšek, Robo Kočan, & Piotr Muschalik

Nazwa „Słowacka Nowa Fala” pojawia się w pracach poświęconym fotografom utożsamianym z tym terminem stosunkowo późno, najprawdopodobniej po raz pierwszy została użyta w artykule autorstwa Lukaša Kadlička poświęconym Rudo Prekopowi, który ukazał się w Revue Fotografie w roku 1982.

Podstawowy skład członków Słowackiej Nowej Fali pojawił się na Wydziale Fotografii FAMU w Pradze pomiędzy rokiem 1980 a 1982. Pośród ich wykładowców byli Jan Šmok, Pavel Štecha, Jaroslav Krejči, Jaroslav Rajzik, Jiři Všetečka, Petr Tausk, Vladimir Birgus, Miroslav Vojtěchovsky, Clifford Seidling i Vladimir Kozlik. Opowieści ówczesnych studentów opisują ścisły reżim obowiązków, terminów, które należało dotrzymać i dokładnie sformułowanych zadań do wykonania. Jednocześnie w ich opowieściach przewijają się wspomnienia o wolności myślenia, która byłaby nie do wyobrażenia w innych czechosłowackich uczelniach artystycznych. Istotnym powodem liberalnej atmosfery na wydziale był również fakt, że reżim przywiązywał mniejszą wagę do fotografii niż do filmu, który był jego dumą dzięki Studiu Barrandov i wydziałowi filmu na FAMU.

Słowacka Nowa Fala, ze swoim multimedialnym podejściem, łączeniem słowa i obrazu, eklektycznymi zapożyczeniami, okazjonalną żartobliwością i, przede wszystkim być może, ze swym wykorzystywaniem pozowanych obrazów oddalała się od modernistycznych postulatów czystej fotografii i wprowadzała do niej elementy myślenia postmodernistycznego. Przed rokiem 1989 i przed upadkiem komunizmu, słowo „postmodernizm” w odniesieniu do fotografii było rzadko w użyciu. Gdy już się pojawiało, zwykle odnosiło się do Słowackiej Nowej Fali.

Fotografowie Słowackiej Nowej Fali swobodnie używali różnorakich mediów, znajdując inspiracje w fotografii współczesnej (zarówno artystycznej jak i nie), łącząc ze sobą fotografię z różnymi formami tekstu i pracując z narracyjnymi i sekwencyjnymi aspektami obrazu. Župnik częściowo ręcznie kolorował większość swych zdjęć; Prekop wypróbowywał możliwości, które dawało mu medium fotografii, od wydrapywania negatywów do odrywania pasków emulsji ze zdjęć; Varga natomiast systematycznie badał potencjał luminografii.

W historii sztuki akt może być uznawany za estetyzację przedstawienia cielesności. Jednakże w latach 1970-tych i 80-tych nastąpiło gwałtowne odejście od „piękna” aktu w stronę ciała jako takiego i jego fizyczności. Ludzkie ciało przestało być widziane głównie w kategoriach estetycznych. Coraz częściej podkreślano płciową, społeczną i osobistą tożsamość modela/modelki. Podobną zmianę można zauważyć w Słowackiej Nowej Fali, gdzie, oprócz tradycyjnie estetyzowanych aktów, odnajdujemy bardzo swobodne i żartobliwe podejście do ciała jako nośnika znaczeń społecznych i kulturowych.