Skip to content Skip to footer
Ładowanie Wydarzenia

« Wszystkie Wydarzenia

  • To wydarzenie minęło.

Prowokacja to jest dekoracja. Pracownia Franciszka Starowieyskiego

10 maja 202429 września 2024

Prowokacja to jest dekoracja. Pracownia Franciszka Starowieyskiego, wystawa, grafiki, teatr, malarstwo, sztuka współczesna, sztuka polska, niezła sztuka
Prowokacja to jest dekoracja. Pracownia Franciszka Starowieyskiego, wystawa, grafiki, teatr, malarstwo, sztuka współczesna, sztuka polska, niezła sztuka
Wystawa Prowokacja to jest dekoracja. Pracownia Franciszka Starowieyskiego

Franciszek Starowieyski to bez wątpienia jeden z najważniejszych i najbardziej oryginalnych artystów polskich XX wieku. Jego twórczość i kontrowersje wokół niej przez wiele dekad rozpalały wyobraźnię odbiorców sztuki. Był wybitnym malarzem, rysownikiem, grafikiem, twórcą plakatów oraz scenografii do spektakli teatralnych i telewizyjnych, znawcą i kolekcjonerem. Dziś uznawany jest za najwybitniejszego przedstawiciela polskiej szkoły plakatu. Starowieyski często sięgał do historii XVII wieku, która fascynowała go i inspirowała. Od 1970 roku antydatował swoje prace, cofając się o trzysta lat. Uciekał od teraźniejszości, zwracając się ku inspirującej go epoce baroku. Robił to świadomie i konsekwentnie.

Był postacią charyzmatyczną, o wyjątkowej błyskotliwości oraz pełnym ironii poczuciu humoru. Trudno rozdzielić jego niezwykłą, energetyzującą osobowość od pracy artystycznej – te dwa aspekty przenikały się nieustannie. Na wczesnym etapie twórczości posługiwał się pseudonimem „Jan Byk”, będącym połączeniem cech znakomicie określających Starowieyskiego: afirmacji fizycznej męskości i siły, monumentalnych wyolbrzymień i pełnej swoistego uroku skłonności do konfabulacji na swój temat. Te cechy sprawiły, że artysta sam najlepiej tworzył swój mit, prowokował krytyków i jednocześnie oczarowywał publiczność. Od lat 80. ujawniał swój proces twórczy w ramach słynnych parateatralnych spektakli, podczas których tworzył dzieła zwane teatrami rysowania. Na oczach widzów powstawały wielkoformatowe, spektakularne prace rysunkowe. W atmosferze magii, tajemnicy i erotyzmu widzom ukazywały się nagie modelki, była muzyka i literacki komentarz. Sfilmowanie procesu powstawania teatrów rysowania stanowi dziś bezcenny zapis procesu kreacji, wyjątkowe źródło dla badaczy i historyków sztuki. Teatrów rysowania powstało niemal trzydzieści, także poza granicami kraju – we Francji, Włoszech czy Stanach Zjednoczonych. Warto dodać, że Franciszek Starowieyski jest pierwszym Polakiem, który miał indywidualną wystawę w prestiżowym Museum of Modern Art – MoMA – w Nowym Jorku (1985).

Jego twórczość przepełniona jest motywami zaczerpniętymi z malarstwa barokowego, często wzbogacanymi elementami surrealistycznymi. Przez całe swoje życie był wierny estetyce XVII wieku. Fascynowało go kobiece ciało: zmysłowe, o rubensowskich kształtach, a także zjawisko przemijania. Kaligrafował i używał barokowej ornamentyki. W swoich pracach odwoływał się często do holenderskiej martwej natury, korzystając ze znanych tropów interpretacyjnych oraz credo „Vanitas vanitatum et omnia vanitas” („Marność nad marnościami i wszystko marność”). W tym kontekście nie dziwi, że czaszka, obok szkieletów, stanowiła jego ulubiony motyw. Jego czaszki są hybrydyczne, często nieludzkie, krowie lub ptasie, w zaskakujący sposób przechodzą w muszle, ożywają, wyrastając z niepozbawionych energii ciał.

Przez całe życie zbierał przedmioty: książki, meble, ryciny, naczynia i liczne artefakty (m.in. właśnie czaszki). Stawały się jego inspiracją, źródłem studiów nad epoką, elementem stale związanym z bogatą i różnorodną twórczością. Sam wspominał: Odkąd sięgam pamięcią, zawsze dzieliłem swój czas między sztukę a kolekcjonerstwo. Będąc zbieraczem, nauczyłem się, że z nowych przedmiotów można wyczytać inne rzeczy niż ze starych. Tu dowiaduję się o fabrykach i gustach ludzi. Do tamtych przedmiotów dochodzi jeszcze ich los. Z kolei tak o kolekcji męża mówiła Teresa Starowieyska: Mówiłam mu: „Dla ciebie ważniejsze są starocie niż twoja sztuka”. Bo on nigdy nie wieszał swoich dzieł, ściany w naszym domu są pełne starych reliefów i obrazów, ale nigdy Franka. Pytałam: „Dlaczego nie powiesisz tego pięknego rysunku, który właśnie zrobiłeś?”. A Franek mówił, że od razu dał go na wystawę albo sprzedał. Nie przywiązywał się do swoich prac, bo to był jego zawód. A zbieranie staroci było jego pasją.

Wystawa o tytule „Prowokacja to jest dekoracja. Pracownia Franciszka Starowieyskiego” powstała w ścisłej współpracy z synami artysty. Jej ważnym elementem jest atelier, odtworzone z wielką pieczołowitością, przeniesione bezpośrednio z autentycznej pracowni przy ulicy Bernardyńskiej w Warszawie. Na ekspozycję składają się prace z obszernej kolekcji artysty, a także rysunki, wprawki kaligraficzne, prace na papierze i płótnie oraz juwenilia. Szczególnym elementem wystawy jest szkic powstały na kilka dni przed śmiercią Starowieyskiego w 2009 roku – zaledwie kilka ruchów flamastra na folii nowego krosna pokazuje niesamowitą żywiołowość i twórczą energię pracującego do ostatnich chwil artysty.

Wystawa powstała we współpracy z synami artysty.

Kuratorzy: Małgorzata i Marcin Gołębiewscy, Fundacja Wschód Sztuki

Szczegóły

Początek:
10 maja 2024
Koniec:
29 września 2024
Kategoria Wydarzenie:
Witryna internetowa:
https://www.mhk.katowice.pl/index.php/dla-zwiedzajacych/wystawy-czasowe/1163-prowokacja-dekoracja

Miejsce wydarzenia

Muzeum Historii Katowic
ul. Ks. J. Szafranka 9
Katowice, 40-025 Polska
+ Google Map
Telefon:
32 256 18 10
Witryna internetowa:
https://www.mhk.katowice.pl/
NIEZŁA SZTUKA © 2024. ALL RIGHTS RESERVED.