Tańczący 1944. Mieczysław Wejman
27.05.2022-13.10.2022
Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie
Kurator: dr Piotr Rypson
Projekt aranżacji: Aneta Faner

więcej informacji »

„Tańczący 1944. Mieczysław Wejman” to nowa wystawa czasowa w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma. Jej kuratorem jest Piotr Rypson. Wystawa skupia się na cyklu grafik Tańczący, rzadkim w polskiej sztuce świadectwie okupacji Warszawy, a zwłaszcza Zagłady. Grafiki i szkice Mieczysława Wejmana powstały między akcją likwidacyjną (1942) i powstaniem w getcie, a wybuchem powstania warszawskiego i dotychczas pozostawały nieznane szerszej publiczności.

Przygotowana przez ŻIH wystawa „Tańczący 1944. Mieczysław Wejman” będzie okazją do zapoznania się z dziełami tego artysty powstałymi podczas okupacji niemieckiej. Ekspozycji towarzyszy bogaty program wydarzeń towarzyszących skierowany do różnorodnych grup odbiorców. Zapraszamy między innymi na spotkania online, w czasie których rozmawiać będziemy o sztuce wobec wojny, pamięci, ale również o grafice artystycznej, oraz na bezpłatne oprowadzania po wystawie w wybrane wtorki i niedziele. Wystawie towarzyszy katalog ze wstępem dra Piotra Rypsona oraz artykułem dr Luizy Nader, historyczki i krytyczki sztuki. Prace pochodzą ze zbiorów prywatnych oraz zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. Oprócz cyklu „Tańczący” na wystawie prezentowane będą również prace z cyklu „Popłoch” oraz obrazy związane z tematyką okupacji w Warszawie.

Mieczysław Wejman był wybitnym polskim grafikiem. Urodził się 19 maja 1912 roku w Brdowie. W latach 1933-1936 studiował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Poznańskiego. Następnie przez rok kontynuował studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, by później przenieść się do Warszawy, do pracowni Mieczysława Kotarbińskiego w stołecznej ASP. Podczas okupacji Mieczysław Wejman pracował jako magazynier w zakładach produkcji wódki i likierów „Jamasch” w pobliżu warszawskiego getta; jednocześnie uczestniczył w konspiracyjnym życiu artystycznym stolicy. W tym właśnie czasie powstał cykl szkiców i grafik Tańczący, kreślony potajemnie na jednym z warszawskich strychów, gdy artysta ukrywał się przed gestapo. Ten pierwszy cykl graficzny Wejmana przez lata był interpretowany jako ogólna metafora losu ludzkiego poddanego próbom podczas okropieństw wojny. Nieprzypadkowo artysta nawiązywał do prac hiszpańskiego mistrza Francisco Goi. Współczesna interpretacja uznaje te szkice i grafiki jako obraz sytuacji egzystencjalnej „innych” – Żydów getta warszawskiego podczas akcji likwidacyjnej, ucieczek, ciągłego zagrożenia życia. Szczególny ładunek niesie w sobie szkic do obrazu Zabawa ludowa (1944), odnoszący się do słynnego placu zabaw ustawionego przez Niemców na placu Krasińskich, podczas gdy getto płonęło w trakcie powstania wiosną 1943 r.

Po zakończeniu wojny artysta stał się aktywnym organizatorem życia i szkolnictwa artystycznego, piastując liczne funkcje, między innymi rektora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie i prezesa Związku Polskich Artystów Plastyków. Pośród wielu podejmowanych przezeń inicjatyw trzeba wymienić powołanie i współorganizację Międzynarodowego Biennale Grafiki w Krakowie (od 1966 roku). Mieczysław Wejman zmarł w Krakowie 27 listopada 1997 roku.

Patronat medialny: TVP Kultura, Niezła Sztuka, Radio TOK FM, wyborcza.pl, Magazyn SZUM