Ludwika Ogorzelec.
Wystawa podziemna

08 kwietnia 2022 r. – 02 październik 2022 r.
Muzeum Śląskie w Katowicach

Instalacje artystyczne Ludwiki Ogorzelec prezentowane były w wielu miejscach na świecie. Od 8 kwietnia będzie można je oglądać także w Muzeum Śląskim w Katowicach. Ekspozycja nosi tytuł Wystawa podziemna, a jej nazwa bezpośrednio nawiązuje do specyficznej architektury muzealnych przestrzeni.

Program artystyczny został sformułowany przez Ludwikę Ogorzelec w 1981 roku, w kolejnych latach był rozwijany i uzupełniany o nowe doświadczenia twórcze:

Chciałabym, aby moja rzeźba była jak ulotne zjawisko wywodzące się ze światów biologii, maszyn i przyrządów – pisze w swoim programie. – Z rozumienia rzeźby jako bryły ciężkiej, oglądanej z zewnątrz, wykonanej z materiałów trwałych, zostawiam sobie linię – mówiącą właściwościami materii, z jakich pochodzi (…); biorąc znaczenia ze światów biologii, maszyn i przyrządów, analizuję problem sensu i absurdu. Szukam momentu równowagi. Efektem moich poszukiwań są lekkie, delikatne struktury-przedmioty, łączące owe znaczenia na zasadzie zgodności w nową jakość – wyjaśnia autorka wystawy.

Na indywidualnej wystawie Ludwiki Ogorzelec w Muzeum Śląskim w Katowicach zaprezentowano trzy instalacje site-specific oraz prace pochodzące z historycznego cyklu rzeźb mobilnych, przywiezionych z paryskiej pracowni artysty. Instalacja Antygrawitacja II z cyklu Krystalizacja przestrzeni (rzeźba zbudowana z linii drzewa, jest przeniesiona z CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie i zaadaptowana do nowej przestrzeni w Muzeum Śląskim w Katowicach). Drugą z prac jest rzeźba site-specific Pochylnia z cyklu Krystalizacja przestrzeni, w której linią krystalizującą jej wielką przestrzeń jest przezroczysty stretch, tworzący rozświetloną białą strukturę nad głowami widzów poruszających się po pochylniach prowadzących gości muzeum z poziomu –2 na poziom –4. Miejscem prezentacji trzeciej pracy site-specific jest hol centralny (Galeria jednego dzieła), w którym Ludwika stworzyła Rapsodię przezroczystą z cyklu Krystalizacja przestrzeni. Naprężone między ścianami i krzyżujące się między sobą linki stalowe tworzą konstrukcję, która w połączeniu z rozświetlonymi formami szkła, wraz z dźwiękiem staje się emocjonalno-wizualno-dźwiękową przestrzenią.

Zapraszam człowieka do wnętrza mojej rzeźby, gdzie przestaje być jedynie widzem – pisze w swoim programie – podążając za zmieniającym się obrazem rysunku linii w przestrzeni, zmuszony jest do dostosowania swojego ciała do sytuacji przestrzennej… Tak więc jego emocje natury estetycznej poszerzone są o emocje wynikające z niecodziennej sytuacji przestrzennej, burzącej stereotypy zachowań (…) Energia wprowadzona przeze mnie to linia, mówiąca właściwościami materiału, z którego pochodzi, oraz obraz i sytuacje, które stwarza w przestrzeni przez różne porządki wzajemnych przecięć: geometrię, chaos i koncentrację, rozbicie, rytmy, kontrasty, podobieństwa.

Ludwika Ogorzelec dąży do tego, aby jest jej instalacje oddziaływały na widzów zarówno w aspekcie fizycznym, jak i emocjonalnym. By osiągnąć zamierzony efekt, wykorzystuje dialog pomiędzy materialną linią (linka stalowa, szkło) i przestrzenią (monumentalne wnętrze i jego akustyka).