Great Patriotic.
Celina Kanunnikava, Hanna Shumska, Vitalii Shupliak, Endre Tót

26 kwietnia 2022 r. – 26 czerwca 2022 r.
Galeria Miejska BWA w Bydgoszczy
Kuratorka: Marta Smolińska

Tymczasowa mapa tymczasowych miejsc, Great Patriotic, Nieśmiertelny wyczyn narodu, Lost Family, Terytorium konfliktu, Zagłuszacz, I’m glad if I can advertise on posters, Flag – No Signal, Guaranteed protection, Ogród wirtualnych kolonizatorów, Relacja z pola walki, Which is the right direction?, Niezależność, Ile to kosztuje, Masse und Macht, Higiena, Zaszczytne odznaczenia które zdobią nasze piersi…

Ta osobliwa litania to nic innego jak lista tytułów prac Celiny Kanunnikavej (ur. 1988), Hanny Shumskiej (ur. 1993), Vitalija Shupliaka (ur. 1993) oraz Endre Tóta (ur. 1937). Zestawione razem tworzą narrację, opowiadającą o niepokoju, który każdego dnia towarzyszy nam we współczesnej rzeczywistości. Kryzys migracyjny i uchodźczy, Brexit, narastające nacjonalizmy, bliskość reżimów postsowieckich, galopująca inflacja oraz – przede wszystkim – zbrojna interwencja Rosji na Ukrainie, po prostu wojna, która toczy się dziś i tak blisko nas. To zatem litania zatrważająco aktualna.

Sztuka politykowała od zawsze, wierząc w swój potencjał do inspirowania społecznych zmian. Klasyk węgierskiej neoawangardy, Endre Tót, z lekkością i przymrużeniem oka pokpiwał z komunizmu na Węgrzech i w całym bloku wschodnim, a w przełomowym roku 1989 stworzył podarty i sfragmentaryzowany portret Lenina jako przegranego rewolucjonisty. Czy artystki i artyści młodego pokolenia, których losy są związane z Ukrainą i Białorusią, mają jeszcze siłę i ochotę na ironizowanie? Czy ich zaangażowana sztuka powstaje raczej z poczucia totalnej bezsilności? Jak przekładają oni aktualne, palące wręcz tematy polityczne na sztukę?

Wystawa konfrontuje zatem prace i postawy młodego pokolenia artystek i artystów, związanych z Ukrainą i Białorusią, z dziełami Endre Tóta. Wszystkie prace są politycznie zaangażowane, subwersywne i krytyczne. Stawiają pytanie o możliwość stawiania oporu sztuką, w sztuce i poprzez sztukę w relacji do różnych czasów i potencjałów tak różnych generacji. To swego rodzaju pytanie o ramowanie strategii oporu, a pojęcie ramowania jest tu nieprzypadkowe, ponieważ motyw pustej złotej ramy pojawia się zarówno w twórczości Endre Tóta, jak i Celiny Kanunnikavej.

Co może być zatem owym złotem ramowane? Tymczasowa mapa tymczasowych miejsc, Great Patriotic, Nieśmiertelny wyczyn narodu, Lost Family, Terytorium konfliktu, Zagłuszacz, I’m glad if I can advertise on posters, Flag – No Signal, Guaranteed protection, Ogród wirtualnych kolonizatorów, Relacja z pola walki, Which is the right direction?, Niezależność, Ile to kosztuje, Masse und Macht, Higiena, Zaszczytne odznaczenia które zdobią nasze piersi…