Sytuacja artystów i artystek z Ukrainy drastycznie się zmieniła 24 lutego 2022 roku. Od tego czasu nieustannie zmagają się oni z koszmarem wojny, trudem egzystencji w zagrożeniu, lęku i niepewności. Próbują odnaleźć się w ekstremalnych warunkach, których artyści z innych krajów nie są w stanie sobie wyobrazić i miejmy nadzieję – nigdy nie doświadczą.

Mają jednak świadomość, że w obliczu kryzysu, jakim jest wojna, sztuka ma swoje bardzo ważne miejsce i niezwykle istotną rolę. Dlatego też artyści ukraińscy nie ustają w trudach, aby tworzyć i opowiadać, pokazywać poprzez sztukę koszmar wojny, opresji i ogromną determinację. Naszym zadaniem jest natomiast przypominać o sztuce ukraińskiej, promować ją bardziej niż kiedykolwiek wcześniej.

W czasie wystawy ZAŁOGA. Sztuka Ukrainy w czasie wojny zaprezentowane zostaną prace 20 artystów. Kuratorką wystawy jest Natalia Ivanova, dyrektorka galerii Yermilov Centre w Charkowie. Ideą tego przedsięwzięcia jest prezentacja prac powstałych w czasie rosyjskiej agresji, podczas rezydencji artystów ukraińskich „ART KUZEMIN” w podcharkowskiej wsi.

Na wystawie znajdą się obiekty artystyczne, rzeźby, filmy, fotografia, grafika, malarstwo. Kuratorem z ramienia CSW Znaki Czasu w Toruniu jest prof. Krzysztof Białowicz. Projekt wystawy Załoga jest kontynuacją współpracy CSW Znaki Czasu w Toruniu z charkowską galerią Yermilov Centre, która zaczęła się w 2020 roku, a jej efektem była wtedy wystawa Sztuczny ból – współczesna sztuka Ukrainy.

Vladyslav Yudin

Oleksandr Ridnyi, The Duel (fragment)

Kostiantyn Zorkin

Od kuratorki, Natalii Ivanovej:

Cierpienie, jakiego doświadczyły ukraińskie miasta, uświadomiło nam, że kraj to ludzie, a nie budynki. Jeśli ludzie żyją, będą w stanie odbudować mury, przywrócić życie, jego komfort. Zadaniem tych, którzy tworzą sztukę, jest odbudowa tego, czego nie można zobaczyć, co pomaga nam wewnętrznie opierać się złu. Dusza miast i wsi, dusza kraju składa się z tych, którzy w nim żyli, żyją i będą żyć.

Projekt Załoga zgromadził artystów, którzy przyczynili się do wzmocnienia ducha narodu ukraińskiego. Większość prezentowanych prac powstała w ciągu ostatniego roku, pomimo zniszczeń i chaosu, niepokoju i strachu. Pierwsza prezentacja projektu w Charkowie odbyła się po zmasowanym ataku rakietowym, kiedy miasto nie miało ogrzewania, elektryczności, wody.

Dla ukraińskiej publiczności, zwłaszcza w ranionych wojną miastach, projekty wystawiennicze odgrywają ważną rolę, dodają energii i wiary w przyszłość – odżywiają uczucia, które zostały unicestwione przez wojnę.

W innych krajach ukraińska sztuka jest odbierana jako świadectwo wytrwałości ludzi – tworzy obraz przerażających wydarzeń naszych czasów, w których trzeba znaleźć siłę, by w nich żyć. Ludzie jednoczą się, by walczyć, pomagać i tworzyć. Dlatego tak ważne jest wspólne działanie, tworzenie świadomych społeczności, które są w stanie patrzeć w przyszłość i pracować nad nią już teraz.

Nazwa projektu odnosi się do terminologii wojskowej, mówi zjednoczeniu ludzi we wspólnym celu, gdzie każda jednostka jest niezbędna, gdzie każda jednostka jest częścią całości.

Artyści: Artem Volokitin, Bella Logachova, Bohdan Lokatyr, Daniil Revkovskyi / Andrii Rachynskyi, Eliza Mamardashivli, Emil Mamedov, Kostiantyn Lyzogub, Kostiantyn Zorkin, Liliia Petrova, Oleh Kalashnik, Oleksandr Ridnyi, Oleksii Borysov, Oleksii Yalovega, Olia Fedorova, Pavlo Makov, Taras Kamennoi, Vitalii Kokhan, Vladyslav Krasnoshchok, Vladyslav Yudin

Wernisaż: 22 września 2023 r., godz. 18.00

Kuratorzy: Nataliia Ivanova, Krzysztof Białowicz
Koordynatorka: Matylda Hinc
Produkcja wystawy: Wojciech Ruminski
Ekspozycja: Kostiantyn Zorkin