Czy potrafimy spojrzeć na siebie bez filtrów, bez upiększeń, bez ucieczki w iluzję wiecznej młodości i zdrowia? Muzeum Fotografii w Krakowie zaprasza na spotkanie z jednym z najważniejszych dzieł polskiej sztuki krytycznej. Wystawa „Nie odwracaj wzroku. Refleksje wokół pokazu Olimpii Katarzyny Kozyry” to nie tylko okazja do zetknięcia się z przełomową pracą artystki z 1996 roku, ale także premiera jej kontynuacji. Ekspozycja, wzbogacona o przestrzeń warsztatową i działania angażujące publiczność, stanie się miejscem refleksji nad godnością, cielesnością i przemijaniem, a także próbą odnalezienia sensu w odcieniach człowieczeństwa, których zwykle nie chcemy doświadczać.

Katarzyna Kozyra, dziś jedna z najbardziej wyrazistych postaci polskiej sztuki współczesnej, będąc studentką warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych dowiedziała się, że choruje na złośliwy nowotwór układu chłonnego. Miała wtedy 29 lat. W 1996 roku, pod koniec kilkuletniego leczenia, stworzyła jedno ze swoich najważniejszych dzieł – „Olimpię”. Rok później otrzymała Paszport „Polityki” w kategorii „Plastyka” (obecnie „Sztuki wizualne”) za „brak obłudy, bezkompromisowość i odwagę mówienia o rzeczach najtrudniejszych w sposób otwarty i przenikliwy”. W 2026 roku minie trzydzieści lat od premiery tego ikonicznego dzieła, a wystawa w Muzeum Fotografii w Krakowie stanie się okazją do refleksji nad tym, co przez te lata się zmieniło – w postrzeganiu ciała i kobiecości, przemijania, a także w nas samych.

Wkrótce minie trzydzieści lat od powstania „Olimpii” Katarzyny Kozyry – pracy, która wstrząsnęła światem sztuki. Porusza ona tematy choroby, śmierci i społecznego postrzegania kobiecego ciała. Praca, inspirowana słynnym obrazem Édouarda Maneta, ukazuje artystkę w trakcie leczenia onkologicznego, pozbawioną włosów, bez makijażu.

„Olimpia” składa się z trzech wielkoformatowych fotografii oraz kilkuminutowego wideo. Pierwsza fotografia przedstawia Kozyrę upozowaną na podobieństwo Olimpii z obrazu Maneta, druga ukazuje ją na łóżku szpitalnym, a trzecia – starszą, samotną kobietę we współczesnym mieszkaniu. Wideo dokumentuje wizytę artystki w pokoju zabiegowym. Elementem wiążącym wszystkie wizerunki i pozwalającym zidentyfikować „Olimpię“ jest atłasowa wstążka przewiązana na szyi każdej z postaci.

Wystawa „Nie odwracaj wzroku. Refleksje wokół pokazu »Olimpii« Katarzyny Kozyry” to nie tylko przypomnienie dzieła z 1996 roku, ale także premiera jego współczesnej kontynuacji. W 2024 roku Katarzyna Kozyra ponownie stanęła przed obiektywem, podejmując dialog z własnym dziełem sprzed niemal trzech dekad. Efektem są nowe fotografie, które prowokują do zadania pytań o to, jak – i czy w ogóle – zmieniło się nasze postrzeganie kobiecego ciała, starości, choroby i śmierci.

Istotnym elementem ekspozycji będzie przestrzeń warsztatowa, współtworzona przez publiczność, gdzie odwiedzający będą mogli podzielić się swoimi doświadczeniami, stawiać pytania i wspólnie szukać sensu. Charakter tej części ekspozycji jest procesualny – będzie się rozwijać i zmieniać w rytmie toczących się wydarzeń.

Wchodząc tego lata do Muzeum Fotografii w Krakowie nie sposób będzie odwrócić wzroku – ani od „Olimpii”, ani od tematów, które ta praca porusza. Wystawa w MuFo to powrót do ikonicznego dzieła, jednego z najważniejszych i najbardziej przełomowych projektów sztuki krytycznej, ale też zaproszenie do refleksji nad godnością, cielesnością i przemijaniem oraz do podjęcia próby odnalezienia sensu tam, gdzie zwykle nie chcemy patrzeć.

Nie odwracaj wzroku.
Refleksje wokół pokazu „Olimpii” Katarzyny Kozyry

Wernisaż: 6 czerwca 2025 r., o godz. 18:00
Muzeum Fotografii w Krakowie
Kuratorka: Monika Kozień