Norwid.
Pomiędzy świtem a nocy zniknięciem…

28 października 2021 r. – 31 stycznia 2022 r.
Muzeum KUL w Lublinie

24 września 2021 r. przypadła dwusetna rocznica urodzin Cypriana Norwida, jednego z najwybitniejszych twórców polskiej kultury. Muzeum KUL, Ośrodek Badań nad Twórczością Cypriana Norwida KUL oraz Fundacja Museion Norwid pragnąc włączyć się w obchody Jubileuszu poprzez organizację wystawy zatytułowanej Norwid. Pomiędzy świtem a nocy zniknięciem.

Na ekspozycji zaprezentowano kilkadziesiąt oryginalnych prac plastycznych Norwida: rysunki, akwarele i grafiki oraz jeden rękopis, a towarzyszy im literacki komentarz ich twórcy. Całości dopełnia bogaty wybór pierwodruków oraz publikacji z epoki ilustrowanych przez Norwida. Większość obiektów pochodzi z kolekcji prywatnych, znanych wyłącznie wąskiemu gronu specjalistów. Warto podkreślić, że widzowie mogą zapoznać się z kilkoma dziełami Norwida prezentowanymi publicznie po raz pierwszy. W unikatowym zespole Norwidianów, eksponowanych w Muzeum KUL, znajdują się obiekty reprezentujące różne etapy artystycznej biografii twórcy Solo. Zobaczyć można rysunki pochodzące z młodzieńczych szkicowników Norwida, łączące obserwację najbliższego otoczenia z namysłem nad przeszłością, ponadto rysunki, akwarele i grafiki powstałe w drugiej połowie lat 50., gdy – po powrocie z Ameryki – autor Promethidiona próbował zapewnić sobie finansową niezależność, podejmując rozmaite artystyczne zlecenia. Zapoznamy się również z pracami prezentującymi dojrzałą twórczość graficzną Norwida oraz z kompozycją powstałą w ostatnich latach życia artysty, który zwrócił się w tym okresie ku technice akwarelowej, chcąc „tam doprowadzić akwarelę, gdzie jeszcze nie była, […] żeby nią spokojnie myśleć można było”. W roli komentarza do Norwidowskich obrazów na wystawie pojawiają się cytaty zaczerpnięte z jego pism, pochodzące zarówno z utworów poetyckich i prozatorskich, jak również z epistolografii, rzucające nieco światła na meandry współzależności, łączących oba nurty twórczej aktywności rozwijającej się na drodze poszukiwania prawdy o istocie ludzkiego bytu.

Pomiędzy świtem a nocy zniknięciem
Płomienne blaski różowe z mrokami
Walczą, jak cnota z świata-tego księciem,
Mdławe, lecz ufne, choć wciąż je coś mami.

C. Norwid, Quidam

W tytule wystawy, zaczerpniętym z poematu Quidam, chcieliśmy z jednej strony odwołać się do poetyckiej metafory ludzkiego życia, z drugiej – wyeksponować oryginalność Norwidowskiego obrazowania, któremu towarzyszy przekonanie o kruchości egzystencjalnej człowieka, a zarazem o jego eschatologicznym przeznaczeniu.

Ekspozycji Norwidowskiej towarzyszyć będą dodatkowe wydarzenia: wystawa dotycząca inicjatyw norwidologicznych podejmowanych w KUL, promocja albumu prezentującego plastyczną spuściznę Cypriana Norwida pt. Wierny-portret (opracowanie Edyta Chlebowska, wydawca Pewne Wydawnictwo) oraz spektakl teatralny Powrót Norwida w wykonaniu aktorów Teatru Nie Teraz (reżyseria Kazimierz Braun i Tomasz A. Żak).