Wystawa „Magia portretu” to niezwykła podróż przez blisko trzy stulecia europejskiego portretu od XVII do XIX wieku. W salach Muzeum Powiatowego w Nysie zaprezentowano niemal 150 dzieł. Wszystkie one pochodzą z bogatych zbiorów naszej instytucji i tworzą barwną opowieść o twarzach i osobowościach minionych epok. Jednym z zamierzeń twórców wystawy było ukazanie niezaprzeczalnego związku współczesnej, obrazkowej cywilizacji europejskiej z jej historycznymi korzeniami. Warto podkreślić, że przygotowana ekspozycja akcentuje także 80-lecie budowania nowej kolekcji Muzeum Powiatowego w Nysie. Obecne zasoby muzeum, oparte na przedwojennych zbiorach (instytucja muzealna w Nysie funkcjonowała już od 1897 r.), zostały znacznie wzbogacone dzięki staraniom inż. Stanisława Kramarczyka, który już w maju 1945 roku rozpoczął proces odtwarzania kolekcji muzealnej.

Wystawa zachęca do przemyśleń nad tym, czym tak naprawdę jest „portret”. Czy zawsze pokazana na obrazie twarz należy do konkretnej osoby? Czy wizerunek postaci biblijnej, mitologicznej lub legendarnej zawsze jest całkowicie fikcyjny? Czy autor portretu za każdym razem miał tylko jeden cel – wierne oddanie rysów twarzy? A co z problemem „upiększania”, stylizacji i retuszu w sztuce portretowej?

Wytypowany na wystawę zbiór dzieł zawiera prace graficzne (miedzioryty, drzeworyty, staloryty, litografie), w tym reprodukcję na porcelanie, obrazy olejne, pastele i rysunki, przykłady wizerunków wykonanych na szkle, kartonie czy pergaminie. Zaprezentowana jest również unikalna kolekcja wycinanek sylwetkowych (silhouette) oraz fotografii z 2. poł. XIX wieku.

Wystawa Magia portretu

Wystawa Magia portretu

Wśród wybranych portretów znalazły się liczne wizerunki przedstawicieli śląskiej, pruskiej i austriackiej arystokracji oraz koronowanych głów Europy (m.in. graficzne przedstawienia cesarzowej Marii Teresy, królowej Francji – Mari Leszczyńskiej, konsula i cesarza Napoleona I Bonaparte, króla Francji – Ludwika XVI i jego żony, Marii Antoniny). Zaprezentowano również portrety przedstawicieli inteligencji, mieszczaństwa i burżuazji, a także graficzne wizerunki osobistości znanych powszechnie ze świata sztuki, literatury i nauki (m.in. włoskiego malarza Michelangelo da Caravaggio, włoskiego poety Lodovico Ariosto, hiszpańskiego poety Lope de Vega, niemieckich poetów: Johanna Wolfganga von Goethe i Friedricha Schillera czy amerykańskiego męża stanu Benjamina Franklina). W kolekcji znajdują się wizerunki kobiet o nietuzinkowym, bogatym życiorysie (np. podróżniczka Esthera Stanhope czy amerykańska pisarka, autorka „Chaty wuja Toma” – Harriet Beecher Stowe) oraz portrety młodych księżniczek specjalnie przygotowane w taki sposób, by zaprezentować je jako doskonałe partie małżeńskie.

Ważny kontrapunkt w stosunku do nyskiej kolekcji – zawierającej w przeważającej części wizerunki o charakterze oficjalnym – stanowi „Portret własny” Stanisława Wyspiańskiego, namalowany w Paryżu ok. 1893 r. Specjalnie na tę wystawę wypożyczony ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie, obraz zachwyca intymnością, nutą tajemniczości i swobodą w wyborze środków artystycznego wyrazu.

Co jeszcze czyni tę wystawę wyjątkową?

– Większość obrazów, grafik, rysunków, wycinanek sylwetkowych i fotografii nigdy dotąd nie była prezentowana muzealnej publiczności.
– Wszystkie teksty umieszczone na tablicach informacyjnych, w połączeniu z opisami audiodeskrypcyjnymi wybranych dzieł, zostały udostępnione w wersji dźwiękowej.
– Ciekawym uzupełnieniem wystawy są odwzorowania tyflograficzne wybranych portretów, które umożliwiają odbiorcom odkrycie dzieł poprzez zmysł dotyku.
– Dla najmłodszych (i tych nieco starszych) przygotowano wyjątkową przygodę ze sztuką – interaktywną aplikację pełną zabawy i nauki. Czekają w niej quizy, puzzle oraz emocjonująca gra memory, wszystkie o tematyce związanej z naszą wystawą.
– Zwiedzający mają okazję obejrzeć fascynujący film, który odkrywa tajniki prac konserwatorskich, pokazując, jak eksperci z niesamowitą precyzją i pasją przywracają blask mocno zniszczonym obrazom, prezentowanym na wystawie.
– Niepowtarzalną atrakcją jest możliwość wykonania własnego portretu fotograficznego, który stanie się częścią wystawy.

Wystawie towarzyszy obszerny i pięknie wydany katalog oraz bogaty program edukacyjny i popularyzatorski. Wszystkie szczegółowe informacje dostępne są pod tym linkiem »

Wstęp na wystawę i na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny!

Magia portretu

Wernisaż: 17 maja 2025, godz. 18:00 (w ramach Nocy Muzeów)
Muzeum Powiatowe w Nysie
Kuratorki: Adriana Zalewska-Wąsowicz, Ewelina Kucia