Cykl rysunków Artura Grottgera zatytułowany Wojna jest – obok Pocztu królów polskich Jana Matejki i Panoramy Racławickiej – jednym ze skarbów narodowych znajdujących się w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Jedenaście rysunków powstałych w latach 1866–1867 uzyskało status dzieła ponadczasowego, ukazującego uniwersalną wizję okrucieństwa i konsekwencji wynikających z wojny. Prezentacją tych prac Muzeum Narodowe we Wrocławiu upamiętnia Rok Romualda Traugutta i wydarzenia powstania styczniowego.

Dantejska wizja wędrówki przez zaświaty odnalazła odbicie w ostatnim z rysunkowych cyklów Grottgera. Za pomocą jedenastu prac wykonanych na kartonach ciemną i jasną kredką artysta pragnął ukazać uniwersalną wizję okrucieństwa i konsekwencji wynikających z wojny. Proces realizacji cyklu, skrupulatnie opisany w korespondencji do narzeczonej Grottgera – Wandy Monné, był długotrwały i żmudny. Gorączkowe prace artysty trwały od czerwca 1866 do połowy lipca 1867, by ich efekt mógł zostać zaprezentowany na Wystawie Powszechnej w Paryżu.

Artur Grottger, Kometa | 1866

Artur Grottger, Losowanie rekrutów | 1866

Struktura cyklu została określona za pomocą Prologu i Epilogu pełniących funkcję klamry ujmującej pozostałe dziewięć rysunków, uświadamiając odbiorcy, że cała opowieść rozgrywa się w umyśle twórcy. Akcja pierwszego kartonu, zatytułowanego Pójdź ze mną przez padół płaczu, rozpoczyna się w pracowni pogrążonego w zadumie i melancholii artysty, któremu ukazuje się postać Muzy-Beatrycze, przywołującej go do powstania i podjęcia wędrówki. To właśnie z tą parą alegorycznych postaci widz rusza w przepełnioną napięciem i żalem podróż po kolejnych scenach wojennej rzeczywistości.

Narracyjna funkcja dwójki wędrowców sprowadza się do ukazania ich jako uosobienia cnoty w opozycji do okrucieństw rozgrywających się wokół scen. Dydaktyczna tematyka rysunków współgrająca z intencjonalnymi zapożyczeniami z Boskiej komedii Dantego buduje uniwersalny i ponadczasowy charakter tego niezwykłego dzieła.

Kuratorka: Natalia Sienkiewicz