Muzeum Historyczne w Lubinie powołane zostało do życia na podstawie uchwały Rady Miejskiej w Lubinie dnia 31 maja 2016 roku, dla zwiedzających otwarto je 17 maja 2018 roku.

Muzeum ma trzy lokalizacje. Pierwsza część czyli dwie główne wystawy stałe „Zbrodnia lubińska” oraz „Historia miasta na tle życia codziennego” mieszczą się w odremontowanym budynku zabytkowego ratusza.

Plenerowa część muzeum oraz miejsce, w którym odbywa się większość muzealnych wydarzeń znajduje się w Parku Leśnym.

W 2022 roku powstała nowa wystawa plenerowa „Pionierzy lubińscy 1945” zlokalizowana przy stacji kolejowej w Lubinie, gdzie znajduje się m.in. odremontowana lokomotywa Ty2-22.

Zadania placówki to szeroko pojęta działalność kulturalna, naukowa, wydawnicza, oraz edukacyjna.