24 października 2025 roku otwiera się Muzeum Kultur Świata – nowa odsłona dawniejszego Muzeum Etnograficznego w Poznaniu – oddziału Muzeum Narodowego w Poznaniu. Nowa nazwa obowiązuje od 29 stycznia 2025 r. Została nadana decyzją Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. To krok, który porządkuje ponad stuletnią tradycję i wyostrza misję: opowiadać o różnorodności kultur i o człowieku, który je tworzy.

Początki sięgają 1911 roku, gdy w Muzeum im. Mielżyńskich otwarto pierwszą wystawę etnograficzną Towarzystwa Ludoznawczego – blisko tysiąc obiektów, głównie z Wielkopolski. Dziś w kolekcję stanowi 17 000 artefaktów z 54 krajów świata oraz bogaty zestaw materiałów źródłowych. Są to przedmioty kultu, odświętne i zwyczajne, powszednie, sztuka i narzędzia pracy, rzeczy elitarne i popularne, masowe, świadectwa kultur tradycyjnych i współczesnych, wiejskich i miejskich, subkultur. Pochodzą z Indii, Afganistanu, Peru, Kazachstanu, Maroko, Beninu, Mali, Kamerunu, Amazonii, Afryki, Oceanii… mozaika rzeczy i naszych – rodzimych, i przybyłych do Poznania z różnych kontynentów. Można mapa wędrówek ludzi i idei przez regiony i epoki, a zarazem zwierciadło zmieniających się paradygmatów nauki i polityki.

Muzeum włącza nowe narracje o świecie. Globalizacja przyspieszyła przepływ informacji i kontaktów, ale nie unieważniła różnic. Rolą jest pomagać je rozumieć: pokazywać, jak kultury łączą i równocześnie różnicują, jak trwają i jak się zmieniają. Zamiast jednego kuratorskiego „głosu autorytetu” proponuje dialog – z badaczami, twórcami, kolekcjonerami, przedstawicielami społeczności oraz wszystkimi, którzy chcą poszukiwać, poznawać patrzeć uważniej. Chce, by publiczność stała się współautorem interpretacji.

Muzeum Kultur Świata to miejsce pytań i uważnego patrzenia. Zdaje sobie sprawę z ograniczeń każdej opowieści o „innym”, dlatego kładzie nacisk na konteksty, wielogłos i źródła. Interesuje je proweniencja – drogi, jakimi obiekty trafiły do Poznania – i krytyczna refleksja nad dziedzictwem. Pracuje interdyscyplinarnie, na styku etnografii, antropologii, historii, historii sztuki, muzykologii, folklorystyki czy lingwistyki. Zespół kuratorsko-edukacyjny, zakotwiczony w zbiorach, dba o to, by każdy przedmiot był punktem wyjścia do rozmowy, a nie jedynie „eksponatem”.

Jest zanurzone w tkance miasta, siedziba, zabytkowy gmach dawnej XIX-wiecznej loży masońskiej. Stoi w szeregu kamienic przy ulicy Grobla 25, w centrum Poznania, pomiędzy Wartostradą i Starym Rynkiem. Wejście dla widzów Muzeum Kultur Świata jest z ulicy Mostowej 7 i wiedzie się przez urokliwy i kameralny park ze starodrzewem i zabytkową studzienką w jego centrum. Po kompleksowej modernizacji oddano budynek odnowiony i doświetlony, w pełni dostępny: z windą, obsługującą wszystkie kondygnacje, trasą zwiedzania bez barier i z możliwością korzystania z Internetu.

Zaprasza gości indywidualnych, jak i w grupach, rodziny, wycieczki szkolne. Oferuje zwiedzanie indywidualne i grupowe, urozmaicone zajęcia edukacyjne, teksty w katalogach i na wystawach dostępne w języku angielskim. A w każdy wtorek można wejść i spacerować po wystawach bezpłatnie.

Dzieli się tylko częścią zasobów – obecnie na ekspozycji zobaczyć można około 5% kolekcji – dlatego równolegle pracuje nad poszerzeniem przestrzeni muzealnej i form udostępniania. Planuje magazyn studyjny, program czasowych prezentacji rzadko pokazywanych obiektów oraz Muzeum dla Dzieci z dedykowaną najmłodszym widzom, interaktywną ekspozycją. Muzeum stanie się miejscem, do którego się wraca: po nowe interpretacje, inne zestawienia, świeże tropy.