Z Wawelu do Lublina. Skarby z królewskiego dworu
Wystawa ze zbiorów Zamku Królewskiego na Wawelu et non solum.

04 grudnia 2021 r. – 27 lutego 2022 r.
Muzeum Narodowe w Lublinie|
Zamek Lubelski

Wystawa jest wspólnym przedsięwzięciem Muzeum Narodowego w Lublinie i Zamku Królewskiego na Wawelu. Wykorzystuje unikatową okazję jaką stwarza reorganizacja stałych ekspozycji w Komnatach i Skarbcu Koronnym na Wawelu.

Za pomocą królewskich pamiątek z czasów od Kazimierza Wielkiego do Jana Kazimierza Wazy wystawa przywoływać będzie czasy świetności zamku królewskiego w Lublinie oraz atmosferę średniowiecznej, renesansowej, manierystycznej i barokowej rezydencji monarszej. Ukazywać będzie najważniejsze momenty w historii Zamku Lubelskiego: budowę za czasów Kazimierza Wielkiego, ukończenie fresków kaplicy św. Trójcy, renesansową przebudowę oraz odbudowę w czasach Władysława IV i zniszczenie podczas potopu. Prezentować będzie Zamek jako miejsce gdzie kwitła kultura artystyczna i umysłowa oraz jedno z istotnych centrów sprawowania władzy i prowadzenia polityki. W kontekście funkcjonowania monarszych rezydencji ukaże także zagadnienia związane z różnymi inicjatywami królewskimi: budowanie i dbanie o obronność państwa, fundacje wspierające Kościół i rozwój kultu w Rzeczpospolitej, mecenat artystyczny, przenoszenie nowych wzorców ze stolicy państwa i szerokiego oddziaływanie poprzez rezydencje monarsze stylu królewskiej architektury i wyposażenia wnętrz, dwór jako miejsce działalności artystów, rozwoju i propagowania nauki. Ekspozycja przywoła też problem organizacji królewskiego dworu, podróży, roli siedzib monarszych w sprawowaniu bezpośrednich rządów oraz wykorzystywaniu ich na poziomie zarówno lokalnym, jak i w rozstrzyganiu spraw międzypaństwowych.

Na wystawie będziemy mieli okazję podziwiać reprezentatywny zespół królewskich pamiątek, przedmiotów osobistych i darów, począwszy od złotniczej fundacji Kazimierza Wielkiego poprzez arrasy z kolekcji zamówionej w Brukseli przez Zygmunta Augusta, elementy paradnej augsburskiej zastawy polskich Wazów czy nieznaną dotąd pieczęć Jana Kazimierza. Z kategorii innych praktycznie nigdy nie opuszczających Wawelu królewskich pamiątek zobaczyć będzie można np. szachownicę ofiarowaną Zygmuntowi III czy złoty łańcuch z grobu jego żony – Konstancji Austriaczki. Wśród znakomitej klasy elementów dekoracji wnętrz znajdzie się na wystawie barokowy zaplecek tronu z herbami Władysława IV Wazy. Wśród znaków królewskiej łaskawości – złoty klejnot z medalem tego monarchy. Zobaczymy też największą i najcenniejszą staropolską monetę – studukatówkę Zygmunta III, bitą jako wyraz wielkomocarstwowej postawy pierwszego Wazy na polskim tronie. Zabytki obejmujące zarówno przykłady malarstwa i rzeźby, jak i artystycznego rzemiosła: klejnoty, złotnictwo, meble, numizmaty, oprawy ksiąg z królewskimi superekslibrysami, zegary, broń, kobierce, hafty, tapiserie, kafle obok detali średniowiecznej i nowożytnej architektury, stworzą panoramę przemian stylowych, których inicjatorami byli kolejni monarchowie.

Listę obiektów wypożyczanych ze zbiorów wawelskich uzupełnią zabytki ze zbiorów: Archiwum i Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu, Klasztoru oo. Dominikanów w Lublinie, Kościoła św. Wojciecha na Podwalu w Lublinie, Archiwum Państwowego w Lublinie, Biblioteki Uniwersyteckiej KUL, Biblioteki im. Hieronima Łopacińskiego, Archiwum Nauki PAN i PAU, Bazyliki archikatedralnej św. Stanisława i św. Wacława na Wawelu, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, Biblioteki Kórnickiej PAN, Muzeum Narodowego w Gdańsku, Biblioteki Narodowej w Warszawie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Zamku Królewskiego w Warszawie – Muzeum, Sanktuarium Maryjne na Górze Chełmskiej, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Narodowego w Krakowie, Biblioteki Książąt Czartoryskich oraz Muzeum Narodowego w Lublinie.